Marokko april/mei 2012

[Jack66]

Het plan

Het idee voor een motorreis naar Marokko ontstond in 2008 toen ik daar op vakantie was met een stel vrienden, maar zonder motor. Het begon te dagen dat Marokko toch wel een heel interessante bestemming met motor zou kunnen zijn. En daar kwam het volgende plan uit voort:

• een zelf-georganiseerde, solo motorreis
• autoslaaptrein Dusseldorf – Narbonne (Zuid-Frankrijk)
• Spanje doorkruisen en oversteek naar Marokko
• 10 dagen Marokko, met offroad en wildkamperen in de woestijn
• boot terug naar Spanje
• Spanje weer doorkruisen
• autoslaaptrein Narbonne – Dusseldorf

De motor is mijn eigen Yamaha XT660Z Tenere van 2009, uitgerust met kofferset en verbeterde vering. Speciaal voor deze reis heb ik de kunststof carterbeschermer nog vervangen voor een aluminium exemplaar.

Om de reis voor te bereiden heb ik gebruik gemaakt van diverse websites en reisverslagen op onder andere Motor-Forum (Short Way Down bijvoorbeeld). Maar ik heb vooral het boek Morocco Overland van Chris Scott gebruikt, een aanrader.
Voor de navigatie gebruik ik een Garmin GPS60CSx, voor de gelegenheid geladen met de zogenaamde Olaf-kaart, een topografische kaart van Marokko.

 

[Jack66]

Heenreis

Op de heenreis heb ik de autoslaaptrein Dusseldorf – Narbonne genomen. Dat spaart wat tijd, maar vooral banden en ketting.

De motor op de trein

Verder had ik hotels en de nachtboot Malaga – Melilla vooraf geboekt. Met uitzondering van het hotel in Lerida verliep het allemaal probleemloos, maar dat probleem, het gloednieuwe hotel ging pas de volgende dag open, werd vlot opgelost. Wel vond ik het weer wat tegenvallen, het was nog knap fris. Pas bij Granada steeg de temperatuur boven de 20 graden, nota bene in het zicht van de nog besneeuwde toppen van de Sierra Nevada.

Uitzicht op de Sierra Nevada vanaf een tankstation langs de snelweg

 

[Jack66]

Grensovergang

De nachtboot van Malaga naar Melilla, de Spaanse stad in Marokko, is niet ingesteld op motoren. Je moet zelf je motor vastzetten met de aanwezige schaarse middelen. Met een paar eigen spanbanden klaarde ik de klus.

De boot hield zich keurig aan de dienstregeling, dus om 8.00 de volgende ochtend reed ik van de boot af naar de grensovergang met Marokko, de route wijst zich vanzelf. De grensovergang zelf is wel even omschakelen. Een enorme drukte die behoorlijk chaotisch overkomt. De grensovergang is eigenlijk een gewone straat. Auto's staan in de file, voetgangers en brommerrijders gaan overal tussendoor. Deze motorrijder mag ook voordringen. Spanje uit is geen probleem, maar Marokko in vergt wat formaliteiten. Gelukkig bieden zich genoeg helpers aan.

Ik kies er een uit en we gaan aan de slag: formuliertjes ophalen, invullen en laten afstempelen, allemaal in de juiste volgorde. Het lijkt allemaal niet zo moeilijk, maar een beetje hulp is wel prettig en ook wel een paar euro's waard. Ondertussen kijk ik mijn ogen uit. Het duurt hooguit een half uur, maar in die tijd zie ik brommertjes met dubbele en driedubbele schokbrekers leeg Melilla inrijden en enkele minuten later volgeladen weer Marokko binnenrijden. Voetgangers idem dito. Je zou eigenlijk na het afhandelen van de formaliteiten het allemaal eens een half uurtje rustig moeten bekijken. Maar eenmaal over de grens heb ik er wel genoeg van en wil ik maar een ding: vol gas de drukte uit!

Met dat vol gas moet je een beetje oppassen: de diverse Marrokaanse politiediensten zijn dol op wegblokkades en laserguns. Toeristen worden meestal doorgezwaaid, maar dan moet je niet met al te enthousiaste snelheden aankomen natuurlijk.

De eerste dag in Marokko brengt me van het golvende en groene noorden naar het woestijnachtige gebied ten zuiden van het Rif-gebergte. Links en rechts van de weg zie ik een soort mini-canyons.

Mini-canyon

Nu staan ze droog, maar het is duidelijk te zien dat als ze vol zijn het water behoorlijk wat schade kan aanrichten.

Omleiding bij een brug in reparatie

Ik eindig in Missour, in het hotel bij het Afriqiuia-tankstation. Goed eten, redelijke kamer en meer dan 400 televisiekanalen. Van Al Jazeera tot en met Eritrea TV, zo'n beetje de hele Arabische wereld is hier te ontvangen. Ik ben nog nooit in een hotel geweest met zoveel zenderkeuze.

 

[Jack66]

Cirque de Jaffar

De volgende dag begint het serieuze werk. Ik vertrek op tijd uit Missour richting Midelt, waar de piste naar Cirque de Jaffar begint, onderdeel van route MH1 van Chris Scott. De piste begint makkelijk, maar het eenvoudige gaat er snel vanaf als Jaffar zelf in beeld komt. De afdaling naar het komvormige dal (cirque) is een rotspad en dat is oppassen geblazen, zeker omdat ik met de volle bagage rij, en alleen.

Makkelijke piste

Moeilijke piste

Voor de oversteek van de rivier kies ik het hoge, verkeerde pad. De U-bocht die ik moet maken door een kuil zou ik zelfs op een lichte crossmotor nog even moeten overdenken. Nu moet ik gewoon omkeren en een ander, makkelijker pad kiezen.

Onmogelijke piste

Maar even omkeren is er niet bij op dit rotspad. De ruimte is er, maar de stenen geven niet mee. De enige oplossing is alle bagage eraf halen, de lege (“lichte”) motor omkeren en alles weer oppakken.

Lager in het dal lukt het me wel de rivier over te steken en via een rotspad klim ik het dal weer uit. Het rotspad gaat snel over in een bospad en uiteindelijk, een kleine 3 uur na de start, bereik ik de asfaltweg en ga ik verder naar Imilchil. Dat is nog een lange rit over makkelijke wegen, al zijn ze soms zwaar beschadigd door de ernaast lopende rivier.

Gevalletje waterschade

 

[Jack66]

Dades-kloof

Deel 2 van de MH1 route is een stuk makkelijker dan deel 1, maar biedt veel meer spectaculaire uitzichten. Van Imilchil tot Agoudal is het asfalt en daarna begint de piste richting de Dades-kloof. In tegenstelling tot Jaffar is dit een makkelijke piste, dat wil zeggen: als het droog is. Na regen wordt het glijden en glibberen en dan zijn de haarspeldbochten een stuk minder leuk denk ik. Maar nu is het geweldig. Ik kom Franse, Spaanse en Duitse motorrijders tegen en iedereen is in opperbeste stemming.

Uitzicht (> 2500 meter)

Uitzicht (> 2500 meter)

Voornamelijk vrouwen zijn druk bezig met het verzamelen van schapenvoer op de berghellingen en gebruiken ezels om het voer naar het dal te brengen. Sommige ezels worden onrustig van een motor. Een keer moet ik mijn motor zelfs afzetten om een schichtige ezel zover te krijgen dat hij langs me durft te lopen. Eenmaal naast me trekt hij een sprintje om echt weg te komen. Zijn baas kan er eigenlijk ook wel om lachen.

Bij mijn eerste bezoek aan Marokko ben ik ook in de Dades-kloof geweest, maar alleen in het onderste stuk bij Boumalne, met de haarspeldbochten, het bekende plaatje. Nu blijkt dat de kloof veel langer is, al veel hoger begint en dat sommige stukken kunnen wedijveren met de Todra-kloof.

Reclamefoto Yamaha

Dat bekende plaatje heeft Yamaha gebruikt in zijn Tenere-folder en nu wil ik natuurlijk hetzelfde plaatje schieten met mijn eigen motor. Maar de hoteleigenaar heeft een stuk van de parkeerplaats ingepikt en zijn schutting verlengd. Exact dezelfde foto lukt niet meer. Wel vanaf het terras (verplichte consumptie), maar dan kan de motor niet mee.

Vakantiefoto Jack66

Ik doe toch een poging, gooi in Boumalne de tank vol en eindig de dag in Tinerhir in hetzelfde hotel als in 2008.

De weg van Boumalne naar Tinerhir

 

[Jack66]

De man met de hamer

Ik zit in een flow. Ik heb al een paar fantastische dagen achter de rug en vandaag wordt er weer zo een. Op het programa staat route MH4: van Tinerhir via een piste over het Jebel Sarrho massief naar Nkob, een stadje aan de rand van de woestijn. De bagage blijft achter in het hotel, inclusief de koffers.

Piste Tinerhir - Iknioun

De piste begint direct buiten Tinerhir en gaat de bergen in. Het patroon is inmiddels bekend: eerst zijn er nog akkertjes langs de rivier waar mensen aan het werk zijn, maar uiteindelijk blijft alleen de piste over en kom je af en toe nog een schaapherder tegen. Of een brommertje, want die zie je overal. Tot Iknioun is het allemaal niet zo moeilijk, maar daarna begint de beklimming van de Tizi-n-Tazazert en wordt het pad rotsachtiger. Vlak voor de pas sluit ik aan achter een kolonne Portugese jeeps. Ze stoppen op de pashoogte bij het cafe en blokkeren daarmee ook de weg.

Portugese blokkade op de Tizi-n-Tazazert

Ik neem een kopje thee en vertrek voor de meute uit. In de afdaling blijkt wel dat het achterlaten van de bagage een goede zet is geweest. Het rotspad (Chris Scott: rockstep descent) is lang en lastig, dus hoe minder gewicht hoe beter.

Rockstep descent

En ik heb tegenliggers: een Franse kolonne jeeps plus een rallytruck. Dat wordt nog lachen met de Portugezen op de top. Grappig: achter al die vreselijk stoere 4WD terreinauto's rijdt gewoon een Marrokaan in zijn 2WD Mercedes busje. En trouwens ook een handvol fietsers (toeristen).

Na de afdaling volgt nog een snel stuk, een vallei en een stukje woestijnpiste en dan ben ik in Nkob. Wat nou precies het verschil is weet ik eigenlijk ook niet, maar denk je in Tinerhir of Boumalne al dat je in de woestijn bent, in Nkob ben je pas echt in de woestijn.

Snelle piste

Via de gewone asfaltweg rij ik terug naar Tinerhir, met nog een lunch in Alnif. En ik maak een fout, misschien wel meer. Het is bloedheet met een aanwakkerende wind, ik drink weinig en draag niet mijn buff (zon in mijn nek). Dus ik loop het op: de volgende dagen ben ik ziek, een combinatie van vochttekort en diarree. Ik blijf nog een paar dagen langer in mijn (luxe) hotel. Dat trouwens erg weinig variatie kent op de menukaart, dat valt wel op als je langer dan 2 dagen blijft.

Mijn geplande rendez-vous met de DTA-Raid-gangers valt helaas in het water. De eerste etappe van de Raid de l'Amitie eindigt in de Todra-kloof en daar zou ik ze ontmoeten. Maar ze zijn zo laat dat ik moet afhaken, ik moet gewoon naar bed toe!

 

[Jack66]

Bikershome

De volgende dag ben ik zover opgeknapt dat ik wel weer verder kan. Het doel is Bikershome in Ouarzazate. Dat blijkt niet moeilijk te vinden en ik kan inderdaad een paar nachten blijven. Er zijn nog twee andere gasten: David en Jan, beiden uit Engeland. David is ziek, ongeveer hetzelfde als ik, en Jan heeft pech. Peter voorziet haar Freewind van een nieuwe ketting en nieuwe achterwiellagers. Ik sterk aan door middel van het Zineb-dieet, een stuk beter, gevarieerder vooral, dan restaurant-voer!

Peter hoopt dat ik de oplossing heb voor de economische crisis, maar ik moet hem helaas teleurstellen.

Vanuit Bikershome maak ik een rondje langs Ait-Benhaddou, op de terugweg word ik aangehouden voor een snelheidsovertreding: 300 dirham voor 10 km/h te snel. De speedtrap doet mij sterk denken aan eenzelfde situatie bij Verdun, de Franse invloed in Marokko is duidelijk.

 

[Jack66]

De woestijn

Na 2 nachten Bikershome moet ik weer verder, tijd voor een echte woestijnrit. Via Agdz en de vallei van de Draa bereik ik Zagora, dat behoorlijk modern en druk aandoet. Ik kan helaas het bord dat naar Timboektoe wijst niet vinden, maar ik vind wel de weg naar het noorden. Ook hier slaat de moderne tijd toe: de piste is kaarsrecht en lijkt verdacht veel op de ondergrond voor asfalt.

Strak als een lineaal, klaar voor asfalt

Enkele kilometers verderop blijkt dat te kloppen, wegenbouwers zijn druk bezig hier een asfaltweg aan te leggen.
Voor me rijdt een brommer en hij heeft het op zich genomen mij te gidsen. Op zijn aanwijzing verruil ik af en toe de weg voor de piste en andersom.

Auto's mogen nog niet op de nieuwe weg. Motoren geen probleem

Voor Tagbalt nemen we afscheid en ga ik verder naar het noorden. Een kilometer of 20 voor Rissani ga ik van de weg af op zoek naar een goede plek om wild te kamperen, want ook dat is een van de doelstellingen van deze trip.
Ik vind een mooi plekje om Camp Jack op te zetten. De tent is niet nodig, ik blijf gewoon in de open lucht slapen, maar voor die tijd moet ik eerst wat eten, dus de benzinebrander gaat aan.

Wildcamp Jack

Nog voor het donker wordt heb ik al twee keer bezoek gehad van Marrokaanse brommerrijders. Ze hebben verderop in de heuvels naar fossielen gezocht en zijn nu op weg naar huis. Ze vragen of ik problemen heb en bieden me zelfs te eten aan. Maar ik verzeker ze dat alles in orde is.
Na een rustige nacht met veel maanlicht rij ik de volgende ochtend een rondje door Rissani op zoek naar een tankstation dat wel open is en volg dan de vallei van de Ziz stroomopwaarts naar Er-Rachidia. De pistes liggen definitief achter me, vanaf nu is het asfalt.

Ziz-vallei - vanaf de vlakte zie je er niets van totdat je vlak bij de rand bent

 

[Jack66]

Het groene Marokko

Dat asfalt leidt me via een fraaie route naar Midelt, waar ik al eerder was, en verder naar Ifrane. Tussen die plaatsen maakt het droge Marokko plaats voor het groene Marokko. Akkers, boomgaarden en weilanden in een bergachtig landschap, het is net Spanje.

Weer heel anders is Ifrane, met recht een stukje Zwitserland in Marokko. Wie hier gedropt zou worden zou nooit kunnen raden dat ie in Marokko zou zijn. Ik passeer ski-club Ifrane en overnacht in het stadje waar de Marrokaanse koning een zomerpaleis heeft. Het hotel is een beetje vergane glorie.

Romeinse ruines van Volubilis

De volgende dag rij ik richting Ceuta. Bij de grensovergang heerst dezelfde hectiek als in Melilla/Nador en daar heb ik weinig zin in, dus ik rij door naar Tanger-MED. Een leuke weg trouwens, met soms uitzicht op zee en Spanje aan de overkant. De formaliteiten in Tanger-MED worden ontspannen afgehandeld en na een overtocht van 2 uur ben ik in Algeciras in Spanje.

 

[Jack66]

De terugreis

In een week tijd rij ik min of meer dezelfde route als de heenweg, maar nu op de bonnefooi. En dat gaat heel goed in Spanje, al wisselt de kwaliteit van de hotels sterk. Verder leer ik dat het aan de Costa del Sol hard en langdurig kan regenen. Ik zoek zelfs de snelweg op om de helmventilatie een kans te geven mijn vizier condensvrij te houden.

Costa del Sol (de ochtend na een dag met regen)

Vanuit Lerida ga ik nog een dagje naar Barcelona met de Spaanse hogesnelheidstrein AVE.

Nieuwe schoenen in Lerida, hard nodig voor een middagje Barcelona

Lekker tempo. Over de weg 175 kilometer, met de trein een uurtje.

Nog volop sneeuw in Andorra (maar het smelt nu hard)

De autoslaaptrein Narbonne – Dusseldorf heeft te maken met forse vertraging en ik slaap nauwelijks. De confrontatie met het kille Duits/Nederlandse weer stemt ook al niet vrolijk. Eenmaal thuis doe ik eerst de kachel aan, stap onder de douche en duik daarna mijn bed in voor de broodnodige siesta.

 

[Jack66]

Epiloog

Het was een geslaagde motorvakantie. De Tenere heeft me 6900 probleemloze kilometers bezorgd in ruil voor 320 liter benzine, een halve liter motorolie en een bus kettingspray. En ik heb de ketting een keer gespannen.

Marokko is echt een aanrader voor de avontuurlijke motorrijder. Een volgende keer laat ik mijn tent en overige kampeeruitrusting thuis (nauwelijks gebruikt), misschien alleen slaapzak en mat. En ik zou op zoek gaan naar motortransport naar Zuid-Spanje.

De verrassing voor mij was Spanje. Dat land is een aparte motorreis waard, hoewel een reis per cabrio ook ook niet gek lijkt. In beide gevallen is de autoslaaptrein dan wel weer een optie.

 

[head02]

bedankt voor je verslag. leuke foto,s , ondhoudende tekst en goed info

 

[P@trick]

Mooi geschreven en welkom thuis.

Gr. Patrick

 

[BlueFazerin]

.

Leuk verslag en mooi foto's. Ik herken vele dingen.

 

[CentreLine]

Mooi stukje, veel herkenbare plaatsen. Volgende keer zou ik zeker nog een stuk hoge Atlas meepakken. Is zeker de moeite waard.

 

[Oemoemenoe]

heel mooi he....
ik herken ook sommige plaotjes/

 

[Frazer]

Geweldige reis zeg! Mooie plaatjes en een mooi verslag!

 

[MacReal]

Mooie plaatjes, mooie reis en een mooi verslag. Je maakt me jaloers!

 

[Johan V]

Sjee man! Mooi avontuur Jack!

Daar kan je wel effe op teren.


Gr. Johan.

 

[Saul Goodman]

Fantastische reis jack

 

[hjr1100s]

Mooie trip en verslag Jack!

Top genieten in Marokko

 

[Akula]

Gaaf verslag en dito reis!!! Ook erg mooie foto's!

 

[Bolski]

Leuk geschreven Jacco! Jammer dat we je daar niet ontmoet hebben.

 

[Utrechtterror]

Érg mooi, respect

 

[Jack66]

Leuk geschreven Jacco! Jammer dat we je daar niet ontmoet hebben.

Dat vind ik ook nog steeds jammer, had net dat beetje extra geweest. En ik heb ook Tata niet gehaald!

Verder iedereen bedankt voor de positieve reacties. De reis was mooi, maar het maken van het verslag was ook erg leuk.

Ik kan iedereen aanraden een keer naar Marokko te gaan met de motor. Het enige nadeel is dat het net even te ver weg ligt voor het makkelijke, dus je moet er tijd, geld en/of wat organisatie tegen aan gooien om er te komen. Het land is verder erg toegankelijk, laat je niet afschrikken door de grensformaliteiten. Het is makkelijk als je een beetje Frans spreekt.

Op eigen houtje is prima te doen, maar ik kan zo vijf of meer bedrijven noemen die reizen naar Marokko aanbieden, met huurmotoren of motortransport en zelf vliegen. Wel zo makkelijk.

Ik heb een aantal routes gereden met een sterk offroad-karakter. Daar moet je dan wel een geschikte motor voor hebben en dan nog zijn er stukken bij die ik een beginner zou afraden (Cirque de Jaffar alleen en met bagage: heel onverstandig, nooit meer doen Jack!)
Het aardige van Marokko is echter dat vrijwel alle bezienswaardigheden gewoon over asfalt bereikbaar zijn, dus met een gewone wegmotor kan je daar ook een heel leuke reis maken.