De kwaliteit en kleur van titanium laswerk

Anoniem566

MF'er
21 jan 2012
172
0
N.a.v. verschillende topics en discussies over de kleur van titanium laswerk heb ik een samenvatting gemaakt voor degene die het interessant vinden ;)

De kwaliteit van een titanium las kun je zien aan de kleur na afkoelen, de juiste kleur van een titanium las is zilver of uiterlijk strogeel.
Zodra er blauw, groen, paars, roze e.d op je las zit word de las bros en hoe donkerde blauw/paarser hoe brosser.
De verkleuring zelf is op zich niet erg maar enkel een graadmeter van de toegepaste hitte en de opgenomen actieve elementen.
Echt heel bros is de las als er ook nog eens wit/ gele schilfers op de las zitten, een beetje het uiterlijk van verbrand zink als je verzinkt staal last.

Actieve elementen dringen bij niet goed lassen helemaal door in het titanium, dit in tegen stelling tot bijvoorbeeld Rvs waar alleen de "huid" word aangetast door actieve elementen.
Verkeerd gelast titanium is daarom ook niet meer goed te herstellen, tenzij je het "besmette" titanium geheel wegfreesd (nooit slijpen!).

Hoe bros toegestaan is voor het gebruik van een titanium uitlaat is vaak onderwerp tot discussie door bedrijven en personen die dit doen.
Ik ben van mening dat wat je doet, je ook goed moet doen, en dus vind ik dat verkleuring op titanium laswerk (dus ook bij bijvoorbeeld uitlaten) niet toegestaan is behalve als het echt niet anders kan en alleen als je de klant/eigenaar goed informeert over de gevolgen, een voorbeeld is uitlaatdempers met glaswol erin, welke dus altijd lucht zal blijven bevatten.
Verkleuring (en dus opname van actieve elementen) in vooral het overgangsgebied (HAZ) zorgt ongetwijfeld voor breuk of scheur vroeg of laat.

Profileer je jezelf als titanium lasser dan lever je i.i.g. nooit laswerk af met wit/gele schilfer, af en toe wat blauw en paars in het geval dat je echt niet goed kunt "purgen" is soms onoverkomelijk, maar zeker niet de bedoeling.

Wij lassen en repareren o.a. titanium delen voor de vliegtuig, motor en chemische industrie, daar moet de las eigenlijk gewoon altijd zilver zijn met af en toe uitlopers van strogeel, een klein beetje felle kleur en het is gegarandeerd afkeur.

Het allerbelangrijkste is dus zorgen dat het titanium geen actieve elementen op kan nemen en dit doe je door beschermen met gas en formeren, een klein beetje zuurstof, stikstof of waterstof en het gaat helemaal fout.
Hiervoor heb je wel speciaal gereedschap nodig, tenminste, geen gereedschap maar onderdelen om het beschermen en formeren te kunnen realiseren.
Bij ons is dit een hele kast vol slangen, afsluiters, meters, backingsystemen enz maar het allerbeste is een couveuse indien de klus dit toelaat, en dit is een heel duur apparaat.
Ik heb vier verschillende maten staan, deze zijn speciaal gebouwd en je kan er een hele leuke nieuwe auto van kopen.

Als je alles hebt dan is er nog het probleem van de Argon, deze moet namelijk minimaal 99,9990% zijn, het beste is 99,9999% welke wij gebruiken maar dus geen 99,9960 % zoals de normale norm in Nederland is, dat scheelt 39 PPM!
Bedrijven in Nederland die goed titanium lassen halen hun Argon flessen dan ook doorgaans uit het buitenland.


full
 
Als je alles hebt dan is er nog het probleem van de Argon, deze moet namelijk minimaal 99,9990% zijn, het beste is 99,9999% welke wij gebruiken maar dus geen 99,9960 % zoals de normale norm in Nederland is, dat scheelt 39 PPM!
Bedrijven in Nederland die goed titanium lassen halen hun Argon flessen dan ook doorgaans uit het buitenland.
Als noob zijnde: hoeveel kwaliteitsverschil levert dit in de praktijk, bij bv lassen in een couveuse?
 
Met gebruik van 99,996 kom je met veel moeite onder de 100 PPM in een couveuse, qua las zit je dan op nummer 4 van het bovenste plaatje (tweede rode kruis) na een uur of 2 tot 3 spoelen in een couveuse van 200L.

Zou je een uur of 4 of 5 spoelen dan gaat het misschien nog 10 PPM naar beneden maar het feit dat je dan gaat lassen in een couveuse is eigenlijk nutteloos.

Daarbij komt ook dat de gasflessen met 99,996 Argon geen gegarandeerde schone flessen zijn, er kan dus een fles tussen zitten waarmee je die 100PPM niet eens haalt.
Ook al gebruiken we 99,999 of 99,9999 we hangen altijd elke fles voor spoeling eerst direct aan de zuurstof analyser om dit te checken.

Wij hebben meerdere couveuses waarvan de grootste op dit moment 1800L is, daar is het ondoenlijk om met minder dan 99,999% te spoelen, zelf daarmee duurt het al een uur of 10 voordat ik onder de 50PPM kom (nummer 2 van bovenste plaatje, tweede groene vinkje).

:)
 
Laatst bewerkt:
Ik vind de donkere kleuren (die je toch vaak ziet bij gerenommeerde merken) eigenlijk mooier dan de "goede" lassen.

Dat is een mening, ik vind dat natuurlijk niet door de achterliggende gedachte maar ik kan me heel goed voorstellen dat kleurtjes voor veel mensen mooier zijn.

En dan kom ik weer met mijn foto's,weet je nog ;)
Uitlaat van Honda HRC MotoGP.

[afbeelding]


Ja dat weet ik nog, en ik zal dit nog eens uitleggen, een beetje knip en plak werk en wat nieuwe toevoeging samengevoegd:

De twee foto's tonen dag en nacht verschil voor iemand die weet waar die naar moet kijken.

De eerste foto die jij laat zien is vaktechnisch schrikbarend zoals ik toen ook zei, het blauwe in deze foto is ondergeschikt want dat is waarschijnlijk mede door het heet worden van de uitlaat, en zoals ik heb uitgelegd is het blauw worden daardoor niet erg omdat het niet titanium niet vloeibaar is geweest en de element opname daardoor tot de oppervlakte beperkt blijft.

De las die mij het meeste opvalt is rechts uit het midden, rondom het slip-on oogje.
Die cirkel buiten de las dat is de HAZ en die is rillig wat betekent dat die is aangetast , dat kan niet anders dan breken vroeg of laat, de lasser heeft dit horen tikken tijdens de cooldown periode.

Bij de tweede foto is het materiaal buiten de lassen verkleurd naar blauw, dit komt door hete uitlaatgassen.
In dit geval is dat dus ook niet erg, de uitlaatgassen laten het titanium niet vloeibaar worden, en pas als het vloeibaar word neemt het titanium elementen in zich op, ik kan dat niet genoeg herhalen.

Wat duidelijk is is dat deze lassen wel goed gelegd zijn, aan de onderzijde zie je zelfs nog zilver met geel, dat deze uiteindelijk verkleuren (mee kleuren) door gebruik is dus niet erg.

De verkleuring is sowieso niet erg maar enkel een graadmeter van de toegepaste hitte en de opgenomen elementen.
Het is alleen erg als je verkleuring krijgt i.c.m. lassen want dan weet je dus dat daar andere elementen bij zijn gekomen (net als op het moment dat het heet word door uitlaagassen) alleen is het materiaal op dat moment vloeibaar.
Als je materiaal verhit in een puur inert gas dan verkleurt het niet.

Als jij bijvoorbeeld rvs last dan heb je ook deze verkleuring, bij rvs is dat alleen cosmetisch een probleem en zorgt de onderbroken oxidehuid voor oxidatie.
Rvs heeft de eigenschap de elementen buiten te sluiten en op te vangen in de "huid" maar titanium zuigt ze op als een spons als het in vloeibare toestand verkeerd zoals het geval bij een smeltbad.
Het gevolg daarvan is dat de samenstelling veranderd en er verschil optreed in uitzettingscoefficient, dit zorg voor de scheur.
Als de variabelen niet goed zijn en je stopt met lassen weet je dat meteen, bij de kleinste verontreiniging begint het titanium al te tikken en kraken tijdens de afkoelperiode.

:)
 
misschien een rare vraag, maar kun je het ook hardsolderen met bv zilver?

Dat is inderdaad een rare vraag _O-

Als je kiest voor titanium doe je dat voor een reden, of sterkte i.c.m gewicht of oxidatieweerstand of hittebestendigheid enz enz.

Bij alle redenen past zilversoldeer niet, maar ik denk dat het best mogelijk is, je kan bijna elk metaal daarmee verbinden.

:)
 
Interessant stukje en erg leerzaam. Vraag mij af of je met een goedkoop dc tig apparaatje ook een beetje goed titanium kan lassen, of heb je puls nodig? Als je de liters argon opvoert help ook?
Het is voor de hobbyist dus vrij moeilijk om een beetje goed titanium te lassen.
 
Even vooropgesteld dat ik alleen ervaring heb met RVS en aluminium lassen, maar hoe weet jij dat die lassen van de "goede" voorbeelden van zichzelf al geen verkleuring hadden ?
Of heb je die allemaal zelf gemaakt ?
Krijg je dat er niet uit met beitsen/passiveren of polijsten ?


Dat denk ik niet, want lasklus vertelt in de openingspost het volgende:

"Actieve elementen dringen bij niet goed lassen helemaal door in het titanium, dit in tegen stelling tot bijvoorbeeld Rvs waar alleen de "huid" word aangetast door actieve elementen."
 
Even vooropgesteld dat ik alleen ervaring heb met RVS en aluminium lassen, maar hoe weet jij dat die lassen van de "goede" voorbeelden van zichzelf al geen verkleuring hadden ?
Of heb je die allemaal zelf gemaakt ?
Krijg je dat er niet uit met beitsen/passiveren of polijsten ?

Ik heb een groot deel van de lassen gemaakt die je ziet, niet allemaal.
En bewerkte titanium las is dof, een nieuwe goede titanium las is glimmend en heeft een structuur die je niet kan nabootsen (titanium is bijvoorbeeld niet te polijsten), ik kan dus zien dat bovenstaande lassen goede lassen zijn en niet nabewerkt op wat voor manier ook.

Titanium is (als je zou willen) te beitsen en passiveren, maar dat is niet goed voor de oxidatie weerstand omdat het de zelf herstellende huid beschadigd.
Bovendien heeft het geen zin, want je bereikt daarmee alleen de oppervlakte, en bij titanium is het dus zo dat de verontreiniging volledig indringt in het gedeelte dat vloeibaar is geweest.
Door het beitsen kan je de kleur aan de oppervlakte dus weghalen en word alles dof, maar de kwaliteit word er niet beter van.
Hierin moet je dus anders denken als bij bijvoorbeeld rvs, waar de kwaliteit van de las niet zo hangt aan de kleur, en de reden van het beitsen is om de oxidatie weerstand van de oppervlakte juist te verhogen.

Die las rechts onder is dus "dubbel slecht". Ondanks teveel hitte inbreng geen volledige doorlas waardoor weld root crack.

Links onder bedoel je denk ik.
Deze "crack" is geen root crack (al heet dat officieel niet zo maar snap wat je bedoeld) maar is het typische gevolg van de element opname en de verbrossing.
Verkeerd gelast titanium scheurt dus, en dat ziet er zo uit.

Deze scheur is niet meer te herstellen, al dat titanium rondom die scheur is verontreinigd en dus zou je er een nieuw stuk tussen moeten zetten in geval van reparatie.

:)
 
Laatst bewerkt:
Terug
Bovenaan Onderaan