De techniek achter de gereedschappen & hoe te gebruiken

  • Onderwerp starter Anoniempje313
  • Startdatum
A

Anoniempje313

Guest
Zelf sleutelen is leuk en leerzaam. En vaak goedkoper dan uitbesteden.

En hoe meer je aandurft en gaat doen, hoe meer gereedschappen er bij komen kijken. En voor je het weet, moet je niet alleen weten wat je aan doen bent, maar ook waarmee: het gereedschap.

Dit is geen show-oof topic, of een ouwehoer topic, maar een topic waarin het gebruik, de eigenschappen en werking van gereedschappen bij en om de motorfiets uitgelegd worden.

Ik zal de OP bijhouden, ik hoop dat de diverse MF-ers met verstand van zaken hieronder gaan uitmaken hoe en wat. Ik vat het wel samen O-)

Om een beginnetje te maken:

Doppenset
1/4"
3/8"
1/2"
1"
full

Losse doppen
full

Momentsleutel
Intro:
Wij krijgen van vaste en nieuwe klanten heel veel vragen over momentsleutels, Robert van Wijk (trotse eigenaar van 3 Stahlwille momentsleutels) stelde voor er eens een nieuwsbrief aan te wijden en ach, waarom niet!

Waar op te letten bij aanschaf?
Als u een momentsleutel gaat aanschaffen is het belangrijk in eerste instantie te bekijken wat u ermee zal gaan doen. Houdt daarbij niet alleen rekening met het bereik, maar ook met de toekomst. Als u eenmaal de goedkoopste sleutel heeft (die u maar 1X per jaar zou gaan gebruiken, toch?) dan is het erg verleidelijk deze te gebruiken als u over een paar jaar een cilinderkop of remklauw moet aandraaien. De sleutel is tegen die tijd aardig verlopen waardoor het aangegeven moment niet meer klopt. Het resultaat is òf dat de klus helemaal opnieuw kan, of..
photostd.jpg


Kwaliteit:
Een momentsleutel van €30,- is uit de doos vaak bijna net zo nauwkeurig als een sleutel van €160,-. Het verschil zit (vanwege de materiaal en productie kwaliteit) in de tijd die de sleutel accuraat blijft. Waar een budget momentsleutel die 1X per jaar gebruikt wordt (en altijd netjes terug gesteld wordt naar een lage waarde) jaren gekalibreerd blijft, zal deze sleutel na een grote hobbyklus of motor revisie al snel beginnen te verlopen. Vergeet u een momentsleutel terug te stellen naar een lage waarde dan kan dat fataal zijn. Een week op 150Nm staat voor het interne mechaniek gelijk aan jaren gebruik, een goede reden om nooit een goedkope 2de hands momentsleutel "op de kop te tikken". Kalibreren is relatief duur en vaak niet rendabel bij een goedkopere momentsleutel, u moet deze dan ook zien als een "slijtageproduct", net als een schroevendraaier. Dit komt omdat een goedkopere sleutel vaak niet over het hele bereik goed te justeren is, dus óf de lagere regionen kloppen, òf de hogere. Stahlwille momentsleutels kunt u trouwens wel ongestraft op een hogere waarde laten staan, vanwege het buigijzer systeem.
momentsleutelbinnenwerk.jpg


Bereik:
Een momentsleutel is rond de uitersten van het totale bereik het minst nauwkeurig. Dus een betaalbare sleutel van 45 tot 210Nm presteert niet best rond de 30Nm. Zeker richting het laagste bereik wordt de afwijking groter, een sleutel met bovengenoemd bereik gebruiken om bijvoorbeeld 10Nm koppel uit te oefenen, is eigenlijk een complete gok en nooit accuraat. Daarom overlappen de bereiken van momentsleutels elkaar, bijvoorbeeld van 4 tot 20, 5 tot 25, 6 tot 50, 30 tot 150Nm etc.

Welke is geschikt voor uw doel?
Voor de jaarlijkse velgenwissel volstaat vrijwel iedere momentsleutel, autofabrikanten houden rekening met marges van zo`n 5 a 6% in de gegevens die ze publiceren. Dus als Volvo aangeeft 95Nm te hanteren, dan mag dat overal tussen de 91 en 99Nm zijn. Het is uiteraard wel beter (en veiliger) om een stukje bovenin de marge te zitten. Voor andere onderdelen zoals ophanging en motortechnische onderdelen zijn de marges van groter belang. Maar hoe weet u dat de waarde op de sleutel klopt?

ISO certificaat:
Alle professionele momentsleutels hebben een ISO certificering. Dat betekent dat de momentsleutels individueel getest worden over het gehele bereik. Dit moet gedaan worden op een geijkte test-installatie. Een ISO gecertificeerde momentsleutel is de enige manier om er helemaal zeker van te zijn dat uw nieuwe sleutel binnen de marges presteert. Laat u echter niet bedonderen! Diverse aanbieders verkopen al jaren "gecertificeerde" momentsleutels waar een door de verkoper verzonnen "diploma" bij zit. Dit zegt net zo veel over de momentsleutel als een "turbo" sticker op een Trabant. Alleen als er een meet-rapport bij de sleutel geleverd wordt welke ondertekend is door een persoon, èn waar bij staat dat deze conform de ISO norm is, dan heeft het certificaat zin.

Klein aanhaalmoment = kleine sleutel:
Hoe kleiner het aanhaalmoment, hoe kleiner de toleranties. Een verschil van "een paar Nm" is immers niet zo dramatisch als het om honderden Nm`s gaat, maar kan wel resulteren in een drama als het om 8Nm gaat. Gezien de meeste schades en problemen juist voorkomen bij bouten en moeren van M4 tot circa M8 is een kleine momentsleutel (met een bereik rond de 5 tot 25Nm) eigenlijk onmisbaar voor de moderne hobbyist, en verplicht voor de professionele auto èn in het bijzonder motor monteur. Dat het juist bij deze maten vaak mis gaat is te zien aan de enorme hoeveelheid boutverwijderaars, tappen en tapeind verwijderaars die wij jaarlijks verkopen in deze kleinere maten.

Schroefdraad:
Als de schroefdraad van hetgeen u op moment wil zetten vies, verroest of zeer vet is, dan zorgt dat voor een afwijking. Gebruik een opzuivermoer/tap of maak de draad goed schoon zodat de moer/bout soepel loopt.

Adapters:
Hier wordt veel over gediscussieerd. Onze tests wijzen uit dat dunwandige B kwaliteit doppen en adapters voor een afwijking kunnen zorgen bij hogere aanhaalmomenten (ruwweg 100+ Nm). Als u een adapter gebruikt, bespaar er dan niet op. Als u een goede momentsleutel koopt is de meerprijs van een goede adapter zo klein, dat acceptabele kwaliteit u toch nauwelijks extra geld kost. Wat is "goed"? In principe zijn alle adapters, van Mannesmann budget-lijn tot Snap-on, goed. Waar u niet mee aan de slag wil zijn adapters die te vinden in de €1 bak bij pompstations of supermarkten. Meestal komen deze uit India/Pakistan alwaar de staalkwaliteit erbarmelijk is.

Filmpje met uitleg over gebruik van een momentsleutel (youtube).


Gereedschapskar
GereedschapwagenII.jpg



Oliefiltergereedschap

Bougiegereedschap

Heftafel/hefbrug

Motorkrik

Gereedschap voor onderweg / pechset

Bandengereedschap
full

full

Lagergereedschap / lagerpers
full

Compressor

Aggregaat

Multimeter

Endoscoop
full

Vering en voorvork gereedschap
full8574303.jpg

Gereedschap voor carburateurs
full

carbsynchronisatieklokken.jpg
Reinigingsgereedschap
full

Gereedschap voor remmen en remklauwen
remtrekkerII.jpg

Lassen

Metaalbewerking (draaien, frezen en buigen)
 
Laatst bewerkt door een moderator:
Hoe gebruik je een momentsleutel op de goede manier?
Het lijkt zo simpel, maar voor mijn werk kom ik weleens op plaatsen waar mensen ermee bezig zijn en dan zie je dingen waarbij je je afvraagt of ze wel weten waar ze mee bezig zijn.
Snelle, rukkende bewegingen, nadraaien nadat de sleutel de "tik"heeft gegeven zijn wat je dan ziet.

Ik heb nooit ergens kunnen vinden hoe het officieel zou moeten, maar ik heb het ooit zo van iemand geleerd:

Moer op de bout draaien, met de hand en zonder gereedschap, tot hij niet verder gaat.
Dan de momentsleutel erop zetten en met rustige draaibewegingen de moer vast draaien.
Gelijkmatig draaien, niet rukken of trekken aan de sleutel.
Zo doordraaien totdat de sleutel knikt, met de bekende tik.
Op dat moment meteen stoppen met draaien.

Als je een verlengstaaf op de sleutel zet, of een verlengde dop erop hebt zitten, moet je het uiteinde van de sleutel met de hand steunen, zodat de staaf / lange dop netjes in het verlengde van de bout blijft.

Iemand andere methodes?

Zelfde ervaringen hier.

Heb jaren in een bandentent gewerkt, en heb collega's verbeterd tot ik een ons woog. Altijd maar met dat geruk en gesnuk aan die sleutel gaan hangen. Klik=stop.

Nu werk ik met M16 en vele maten groter. (M82 en groter) Gelukkig komt dan de Hytorq om de hoek zetten.

Jouw methode is goed dus. Het is en blijft een meetgereedschap waar je dus automatisch met beleid mee om moet gaan.

8-)
 
Exact. Er zijn veel factoren die het moment beinvloeden, en hoe je de sleutel vasthoudt is er blijkbaar ook 1 van (nooit aan gedacht, maar hou hem gewoon altijd juist vast blikbaar).
Zo zijn het productieproces (gewalst gedraaid), afwerking (blank, zink, gecadmeerd), hardheid (8.8, 10.9 etc.), slijtage van draad en smeermiddel van invloed op het moment. Gedore raad in een technote aan om voor afgewerkte bouten (0,10 wrijvingscoefficient) het opgegeven moment met 20% naar beneden bij te stellen indien er smeermiddel wordt gebruikt.

Als het goed is geven de fabrikanten echter op onder welke omstandigheden het moment moet worden bereikt (nat/droog). Helaas gebeurt dat lang niet altijd....

Tis me wat met dat gesleutel :+ ow en bovenstaande zie je dan weer terug in stuk gedraaide lagerschaal draad bijv. Gewoon vastzetten op juiste moment die vette bout met een tjap-tjoy moment sleutel en je kunt jezelf ook een helicoil set (liever wurth inserts) cadeau doen *D

Nou, zal ik hem hier ook plakken, de Metrische maten draad. Droog en nat voor RVS, 8.8 10.9 en 12.9

LET OP:
Metrische standaard draad dus. Dus niet voor de motorfietsen uit Japan die vol zitten met heel veel Metrisch FIJNE draad. Dus dubbel check eerst de spoed met een spoedkam voor je deze lijst wil hanteren ! !
De lijst verwijst naar de bouten en niet naar de materialen waar de bouten in gemonteerd worden. Denk aan alu motorblokken=lagere torque waarde.

Gebruik je Loctite; word niet gezien als smeermiddel.
Gebruik je koperver; reduceer de torque waarde met 30%

full
 
? ? ?

Stahlwille bedoel je.

OEm gereedschap van Mercedes.... pffft. _O-

8-)

Ja, de afgebeelde set is standaard uitrusting voor Merc bedrijfswagen dealers, iig in Duitsland, of ze dat dan doorvoeren naar NL weet ik niet.

Voor de prijs kan je ook een 2de hands Mercedes kopen gheheh.
 
Laatst bewerkt:
Zelfde ervaringen hier.

Heb jaren in een bandentent gewerkt, en heb collega's verbeterd tot ik een ons woog. Altijd maar met dat geruk en gesnuk aan die sleutel gaan hangen. Klik=stop.

Nu werk ik met M16 en vele maten groter. (M82 en groter) Gelukkig komt dan de Hytorq om de hoek zetten.

Jouw methode is goed dus. Het is en blijft een meetgereedschap waar je dus automatisch met beleid mee om moet gaan.

8-)

Ik zag een tijdje geleden bij een lokaal bedrijf "kwik-f.." dat een leerling de momentsleutel op de wielmoeren zette en de leraar er dan op ging staan. Ieder keer tig graden voorbij de klik. Goed voorbeeld.....

Kon het niet laten er wat van te zeggen, zijn reactie: A joh dat maakt helemaal niks uit want ik weeg iedere keer hetzelfde. De leerling stond overtuigd van zijn mentor te knikken. |(
 
zulke mensen zouden eens van een oude mini de wielmoeren aan moeten draaien
dan kun je gelijk een nieuw setje studs kopen
uit mijn hoofd moet je die op 58nm aandraaien
en bij 100 breken ze bijna altijd
 
LET OP:
Metrische standaard draad dus. Dus niet voor de motorfietsen uit Japan die vol zitten met heel veel Metrisch FIJNE draad. Dus dubbel check eerst de spoed met een spoedkam voor je deze lijst wil hanteren ! !
De lijst verwijst naar de bouten en niet naar de materialen waar de bouten in gemonteerd worden. Denk aan alu motorblokken=lagere torque waarde.

Gebruik je Loctite; word niet gezien als smeermiddel.
Gebruik je koperver; reduceer de torque waarde met 30%

[afbeelding]

Handig lijstje. Maar ik kijk toch altijd wat de fabrikant voorschrijft.
 
Dat is een slagtrekker voor de cupjes. Zo kun je zonder geknoei en beschadiging van de buitenzijde de cups verwijderen.

:^

Eén van mijn favo gereedschapjes. Ik doe regelmatig een klauw reviceren, en dan is dit gewoon nodig. Geen tangen op de zuigers, anders zijn die verloren.
 
Volgens bij gaan er bij de Kwikshit ook best vaak dat soort dingen mis.. -O-


dat denk ik ook wel ja
goede reden voor mij om bij dat soort zaken weg te blijven
al zitten er ook daar goede monteurs tussen.

ooit eens gezien dat iemand (wie weet ik niet)
een wiel moer erin gekit had
hadden hem afgedraait en wilden het niet aan de klant vertellen denk ik ;(
stukje draadeind zat er nog in
 
Nou, zal ik hem hier ook plakken, de Metrische maten draad. Droog en nat voor RVS, 8.8 10.9 en 12.9

LET OP:
Metrische standaard draad dus. Dus niet voor de motorfietsen uit Japan die vol zitten met heel veel Metrisch FIJNE draad. Dus dubbel check eerst de spoed met een spoedkam voor je deze lijst wil hanteren ! !
De lijst verwijst naar de bouten en niet naar de materialen waar de bouten in gemonteerd worden. Denk aan alu motorblokken=lagere torque waarde.

Gebruik je Loctite; word niet gezien als smeermiddel.
Gebruik je koperver; reduceer de torque waarde met 30%

[afbeelding]
Handig lijstje. :Y
Zeker als er verder niets bekend is.
En, het staat er al, let op dat je deze waarden NIET gebruikt als de bouten in bijv. een aluminium deel gedraaid moeten worden!!!!
 
Ik zag een tijdje geleden bij een lokaal bedrijf "kwik-f.." dat een leerling de momentsleutel op de wielmoeren zette en de leraar er dan op ging staan. Ieder keer tig graden voorbij de klik. Goed voorbeeld.....

Kon het niet laten er wat van te zeggen, zijn reactie: A joh dat maakt helemaal niks uit want ik weeg iedere keer hetzelfde. De leerling stond overtuigd van zijn mentor te knikken. |(
Tsja autogarages, kwik-f...., etc.............
Hopeloos wat daar allemaal aangerotzooid wordt.

Bij de montage van mijn winterbanden een soortgelijk iets.
Alle wielbouten werden met een luchtsleutel vastgerammeld.
En toen? Jawel, de momentsleutel werd gepakt en alle bouten werden ermee nagetrokken.
Echter bij geen enkele bout nam ik iets anders waar dan alleen de "klik" . Geen enkele bout zat dus op het juiste moment; allemaal veel te vast.
Nu kan het zijn dat die sleutel erbij gepakt werd om te controleren of elke bout met een minimum moment vast vastgezet, maar dat lijkt me onwarschijnlijk.
Ik houd het erop dat men daar de klok wel had, enz.

Voorbeeld van pure hufterigheid bij zo'n tent als kwik-f....
Uitlaat vervangen en de oude bouten werden met een snijbrander doorgesneden.
Leuk, maar de vlampluim werd zonder pardon naar boven gericht. regelrecht tegen mijn bodemplaat!
Daar onmiddellijk wat van gezegd en dat werd zowat ruzie in die tent.
Nooit meer naartoe gegaan.
 
Tsja autogarages, kwik-f...., etc.............
Hopeloos wat daar allemaal aangerotzooid wordt.

Bij de montage van mijn winterbanden een soortgelijk iets.
Alle wielbouten werden met een luchtsleutel vastgerammeld.
En toen? Jawel, de momentsleutel werd gepakt en alle bouten werden ermee nagetrokken.
Echter bij geen enkele bout nam ik iets anders waar dan alleen de "klik" . Geen enkele bout zat dus op het juiste moment; allemaal veel te vast.
Nu kan het zijn dat die sleutel erbij gepakt werd om te controleren of elke bout met een minimum moment vast vastgezet, maar dat lijkt me onwarschijnlijk.
Ik houd het erop dat men daar de klok wel had, enz.

Voorbeeld van pure hufterigheid bij zo'n tent als kwik-f....
Uitlaat vervangen en de oude bouten werden met een snijbrander doorgesneden.
Leuk, maar de vlampluim werd zonder pardon naar boven gericht. regelrecht tegen mijn bodemplaat!
Daar onmiddellijk wat van gezegd en dat werd zowat ruzie in die tent.
Nooit meer naartoe gegaan.

Dat was meer een check zoiets van, effe zeker weten dat ze vaster zitten dan de voorgeschreven waarde.

Ik heb het opgegeven qua wielen en banden. Maatje van me werkt bij Profile in Zaltbommel, en ik moet zeggen dat het qualiteits niveau daar wel behoorlijk hoog ligt. En ja, ik ben een vreselijke zeikerd, maar mijn banden monteer ik daar gewoon zelf. Mijn winter/zomerwielen sla ik voortaan thuis op. Ik wissel ze zelf voor de deur, met m'n eigen Facom momentsleutel en krik van de Gamma.
Heb de eerste keer de 18'ers in opslag laten leggen bij de VW dealer (Conti Barneveld) en kreeg ze vol beschadigingen weer terug. Ik denk dikke lu!, dat gebeurd me niet nog een keer.
Motorbanden monteer ik ook zelf. Nou vooruit, de nieuwe voorband niet. Die kon ik voor dat geld echt niet zelf gaan doen. Ze vroegen er iets van een tientje voor. Maar wel eerst die gast eens goed aangekeken alvoor ik het wiel uit de auto ging halen.
Net nieuw in de poedercoat. Ik denk, effe voorzichtig zijn.

8-)
 
Ik heb dus een full oparational leasebak, en alles zou netjes moeten worden geregeld. Vandaar dat ook de wielen voor me opgeslagen moeten worden. Mooi niet meer dus. Heb de 18"ers ook laten poeder coaten nu. Moeten nog 2jaar mee.

8-)
 
Kijk er nu al naar uit dat we APK voor motorfietsen krijgen dan zit zo'n hufter aan mn meisje dat wordt lachen
Reken maar dat de BOVAG zijn uiterste best doet die onzin er doorheen te krijgen.
Het is immers een prachtige bron van inkomsten voor de motorgarages, net als bij autogarages.
En ja, je moet dan accepteren dat jan en alleman jouw voertuig behandelt en / of mishandelt.....
Zelf erbij blijven weten ze bij garages altijd op een mooie manier te verhinderen........
"Nee u mag de werkplaats niet betreden omdat u geen veiligheidsschoenen draagt" heb ik een keer te horen gekregen.
Totale onzin....
 
Voor mij zou het een ramp zijn. Ik moet denk ik de halve motor verbouwen om aan een APK te voldoen. Ook al remt hij beter dan origineel en is alles beter dan standaard. Ach, hij's 35 jaar oud.. Vrijstelling? _O- !
 
Terug
Bovenaan Onderaan