How-to: Herken een versleten kettingset

Unruled

Joe Bar style
21 aug 2007
26.184
774
Nieuw-Vennep
Aangezien het elke keer weer boven lijkt te komen, op speciaal verzoek van Martell :+


Ten eerste kan een kettingset op twee manieren aan het einde van zijn leven zijn gekomen, en dan bedoel ik vooral middels 2 scenario's. Even voor de duidelijkheid: puristen willen dat die rondjes met driehoekjes er aan 'kettingwielen' worden genoemd. Ik zie geen reden waarom het niet gewoon met tandwielen af kan. Dat klinkt minder streberig en is korter. Yay for efficiency.


Scenario 1: De stille dood
Je goed onderhouden ketting en tandwielen zijn mooi gelijkmatig versleten, maar de limiet is gewoon bereikt. Dit is eenvoudig te controleren en wordt meestal ook op tijd opgemerkt, omdat er vaak naar de ketting wordt gekeken door mensen die hier komen.

Hoe herken ik dit? Simpel: je eerste hint is dat je vaker moet gaan stellen. Dit hoeft in de hoofdfase van het leven van je ketting bijna nooit, aan het einde stel je ongeveer na elke 500km. Voor de zekerheid kijk je vervolgens in je WPH (werkplaathandboek) naar de slijtagelimiet van de ketting. Vaak is dit aangegeven als een maximale lengte per 21 schakels, die ik zo niet uit mijn hoofd weet. Is de afstand tussen die 21 schakels groter dan wat er in het WPH staat, vervang je de ketting. Uiteraard vervang je dan ook je tandwielen gelijk! Een andere, wat minder wetenschappelijk exact verantwoorde, manier is om (bij je achtertandwiel) de ketting op een pin vast te pakken (voorbeeld), en van je achtertandwiel te trekken. Kom je verder dan pak'mbeet een halve centimeter, is hij ook wel versleten. Tevens maakt een versleten ketting gewoon meer geluid, net als een nieuwe overigens, dat hoort zo. Wat als je hem niet vervangt? Dan is de ketting op een gegeven moment zo erg verzwakt dat hij gewoon knapt. Dat wil je echt niet meemaken, je kunt het geluk hebben dat hij rustig op de weg gaat liggen maar hij kan ook je konten (die van jou + die van je motor), been en carter compleet om zeep helpen.



Scenario 2: Out with a bang
Als je ketting niet altijd even goed is onderhouden, of domweg meer heeft (moeten) meemaken, kan deze ook ongelijk slijten. Belangrijk hierbij is te beseffen dat het niet zozeer de kettingplaten zijn die uitrekken, maar vooral de busjes in de ketting die het zooitje aan elkaar vast houden. Wanneer deze een slechte dag hebben (en dan bedoel ik een kutleven) kunnen ze voor legio problemen zorgen. Het grootse probleem is 'zware schakels'. Zware schakels zijn een waarschuwing voor definitief overlijden dus het is een idee om er naar te luisteren. Wanneer je je ketting rond laat gaan in 'ontspannen' toestand zul je kunnen zien dat deze niet zo zeer rustig hangt, maar dat er een paar 'vouwen' in zitten. Die kun je ook niet makkelijk rechtbuigen, die blijven gewoon staan in de stand waarin je ze achterlaat. Niet soepel, niet goed. Dat is dus een zware schakel. Je voelt soms ook in je voetsteunen als een regelmatig (snelheidsafhankelijk) tikken. Een duurdere (AFAM oid) ketting heeft hogere kwaliteit busjes en gaat in theorie langer mee, maar natuurlijk telt het ook mee hoe je er mee omgaat. Een andere manier waarop de ketting raar kan lijken te slijten is wanneer je tandwielen dat doen. Een zogeheten 'ovaal tandwiel' (en dan bedoel ik niet die geoptimaliseerde dingen uit de fietssport) is vaak een budgettandwiel dat (door slechte smering oid) door z'n geharde laag is heen gevreten. Zodra die harde laag weg is, werkt de ketting zich een eind naar binnen en wanneer die niet gelijkmatig over het hele tandwiel gebeurt (en dat doet het eigenlijk nooit :P ) wordt het tandwiel langzaam maar zeker ovaal, letterlijk. Dit is op een foto niet vast te leggen eigenlijk, zie je niet goed. Wél eenvoudig herkenbaar. Draai je ketting rond, en controleer de speling op meerdere punten (4 of zo). Als de speling op sommige punten beduidend kleiner is dan op andere punten heb je waarschijnlijk een ovaal tandwiel te pakken. Ook goed merkbaar als je in de 1 20km/u wil hobbelen: da gaat niet zo goed meer, horten en stoten alom. Het gaat pas echt duur worden wanneer je je speling zonder nadenken stelt op een los deel van de ketting, het strakke deel trekt dan zonder mededogen je uitgaande lager naar de knoppen. Oftewel: vervangen die meuk, en rap een beetje. Er is nog een type slijtage dat je vooral aan je tandwielen kunt zien: haaientanden. De ketting trekt het verzwakte tandwiel compleet uit vorm en uiteraard loopt dit niet lekker meer. Kan zowel voor als achter voorkomen... Vervangen dus.

Extreme gevallen kunnen soms hele creatieve oorzaken hebben, maar over het algemeen verloopt alles vrij soepel wanneer je gewoon je boekje aanhoudt qua onderhoud. Let er op dat je je wiel altijd recht in je achterbrug hebt staan, en dat je ketting goed gesmeerd is. Het is een illusie dat een ketting langer meegaat als je hem mooi poetst, het doet meer kwaad dan goed. Lekker vies en vet laten is het beste, veel schoonmaakmiddelen dringen zelfs door tot de binnendelen van de ketting, waar ze de inwendige smering om zeep helpen en bijvoorbeeld zware punten creëren. Helaas, mag je weer vervangen. Maar hey, een nieuwe ketting is wel mooi bling. Dus, om op te sommen:

Je herkent hem aan één of meerdere van de volgende symptomen, al dan niet exclusief gerelateerd aan een versleten kettingset:

  • Herrie bij het rijden, zingend of ratelend.
  • Bokken op lage snelheid, terwijl het blok goed loopt.
  • Speling varieert, niet meer goed te krijgen.
  • Een geklapt uitgaand lager.
  • Zware punten.
  • Haaientanden (op de tandwielen).
  • Of gewoon: 21 schakel-lengte overschreden.


En nou heel laten die dingen! Horrorfoto's en doemscenario's zijn welkom :+


Zo ziet een goed gebruikt tandwiel er uit ivm een nieuwe:

434404d1332763252-scared-changing-camshaft-sprockets-146-0010-hand-06-zoom.jpg


Zo niet:

rear_sprocket_closeup.jpg


Ketting met zware punten:

3464500691_4f2f87cb84_o.jpg



Verdere horrorkettingen:

full

full

full

full

Wore%20out%20sprocket.jpg
 
Laatst bewerkt:
We begrijpen elkaar inderdaad niet.
Hou eens een nieuwe ketting naast een oude.
De oude is langer. Dit komt omdat de schakels oprekken.


punt is vooral dat deze howto niet perfect is in mijn ogen, vandaar de aanvullingen waar je het kennelijk niet mee eens bent.
En dat kan alleen door langere schakels komen of zou het misschien ook kunnen komen door speling op de busjes die de schakels bij elkaar houden? Hoe verklaar jij dan dat een nieuwe ketting bijna niet zijwaarts te buigen is, maar een gebruikte ehh... Nou ja:

full
 
Tandwiel;
[afbeelding]

Kettingwiel;
[afbeelding]

Nu snappen ze het wel :Y
Mijn punt is niet dat het verschil bestaat, mijn punt is dat het gewoon in deze niks toevoegt om het onderscheid te maken. Ik blijf erbij dat een kettingwiel een type wiel met tanden (tandwiel) is, maar een tandwiel geen type wiel voor een ketting (kettingwiel) is. Ergo; een kettingwiel is een soort tandwiel, als zijnde een overkoepelende, minder specifieke benaming, mag je dat wat mij betreft gewoon gebruiken. En zeker als een fabrikant als AFAM het ook tandwielen gaat noemen, snap ik niet waar het hele gezeik over gaat :+
 
Mijn punt is niet dat het verschil bestaat, mijn punt is dat het gewoon in deze niks toevoegt om het onderscheid te maken. Ik blijf erbij dat een kettingwiel een type wiel met tanden (tandwiel) is, maar een tandwiel geen type wiel voor een ketting (kettingwiel) is. Ergo; een kettingwiel is een soort tandwiel, als zijnde een overkoepelende, minder specifieke benaming, mag je dat wat mij betreft gewoon gebruiken. En zeker als een fabrikant als AFAM het ook tandwielen gaat noemen, snap ik niet waar het hele gezeik over gaat :+

Deze AFAM:
KettenWulf – Führender Hersteller für Ketten, Kettenräder, Förderketten & Antriebsketten

of een andere :+
 
Iedereen heeft het ook over een bougie en een carburator, terwijl het natuurlijk een ontstekingskaars en een vergasser moet zijn. O-)

Voor de mierenneukers; 'bougie' is dan ook nog niet eens correct, want het is betekent vrij vertaald gewoon 'kaars', om het juist te vertalen zou het dan een 'bougie d'allumage' moeten zijn,...

En zo kunnen we nog wel even doorgaan, sommige benamingen zijn zo ingeburgerd dat ze een eigen leven gaan leiden, daarom vind ik tandwiel ook beter bekken dan kettingwiel of kettingtandwiel. :+
 
Ja en ook hun spreken gewoon over kettingwielen ;)
http://www.dc-afam.be/html/nl/bedrijf/index.html

Anyhow, je hebt een prima how-to gemaakt en mijn opmerking was een goedbedoelde aanvulling (had allicht subtieler gekund).

Maargoed, nogmaals iedere motorboer snapt je als je een kettingset en 'tand'wiel besteld, maar wil je iets wat niet in de reguliere motorhandel verkrijgbaar is (en dat komt regelmatig voor), en je bent afhankelijk van de industrienormen. Dan ga je bij de aandrijvingsboeren een stuk beter slagen met 'kettingwielen'.

;)
 
Gewoon blijven volhouden. Ooit heeft de hele wereld het over kettingwielen en dan sta jij te lachen :)


Als linguist kan ik je trouwens toevertrouwen dat het andersom gaat zijn, maar dat zien we tegen die tijd wel weer :+
 
En dat kan alleen door langere schakels komen of zou het misschien ook kunnen komen door speling op de busjes die de schakels bij elkaar houden? Hoe verklaar jij dan dat een nieuwe ketting bijna niet zijwaarts te buigen is, maar een gebruikte ehh... Nou ja:

[afbeelding]
De schakels worden bij elkaar gehouden door de pennen.
De busjes (om de pennen heen) staan hier geheel buiten..

dat zijwaarts buigen (wat hier buiten staat) zal -hardop denkend- wel door de o-ringen komen die na verloop van tijd platter worden. En omdat de busjes uit gaan lopen.
 
Laatst bewerkt:
De schakels worden bij elkaar gehouden door de pennen.
De busjes (om de pennen heen) staan hier geheel buiten..

dat zijwaarts buigen (wat hier buiten staat) zal -hardop denkend- wel door de o-ringen komen die na verloop van tijd platter worden. En omdat de busjes uit gaan lopen.
De buitenste bussen wel ja maar de binnenbussen draaien om de pennen waardoor deze pennen en bussen sluiten en daardoor word de ketting steeds langer.
Hierdoor kan ook de ketting zijdelings buigen.
Met de rubbers heeft dat niks te maken.
Dat de schakels zelf langer zouden worden is volgens mij niet meetbaar.
 
De buitenste bussen wel ja maar de binnenbussen draaien om de pennen waardoor deze pennen en bussen sluiten en daardoor word de ketting steeds langer.
Hierdoor kan ook de ketting zijdelings buigen.
.
Okay, dat verklaard wellicht ook gelijk waarom je je ketting op spanning 'moet' houden tijdens de controle op slijtage limiet.
 
Okay, dat verklaard wellicht ook gelijk waarom je je ketting op spanning 'moet' houden tijdens de controle op slijtage limiet.
Als je de ketting onder strak trekt verdeelt de speling.
Doe je dat niet dan kan je de ketting nog verder van het kettingwiel trekken.
Ik denk dat het is omdat je dan iedereen op dezelfde manier meet.
 
Terug
Bovenaan Onderaan