How-to: Herken een versleten kettingset

Unruled

Joe Bar style
21 aug 2007
26.184
774
Nieuw-Vennep
Aangezien het elke keer weer boven lijkt te komen, op speciaal verzoek van Martell :+


Ten eerste kan een kettingset op twee manieren aan het einde van zijn leven zijn gekomen, en dan bedoel ik vooral middels 2 scenario's. Even voor de duidelijkheid: puristen willen dat die rondjes met driehoekjes er aan 'kettingwielen' worden genoemd. Ik zie geen reden waarom het niet gewoon met tandwielen af kan. Dat klinkt minder streberig en is korter. Yay for efficiency.


Scenario 1: De stille dood
Je goed onderhouden ketting en tandwielen zijn mooi gelijkmatig versleten, maar de limiet is gewoon bereikt. Dit is eenvoudig te controleren en wordt meestal ook op tijd opgemerkt, omdat er vaak naar de ketting wordt gekeken door mensen die hier komen.

Hoe herken ik dit? Simpel: je eerste hint is dat je vaker moet gaan stellen. Dit hoeft in de hoofdfase van het leven van je ketting bijna nooit, aan het einde stel je ongeveer na elke 500km. Voor de zekerheid kijk je vervolgens in je WPH (werkplaathandboek) naar de slijtagelimiet van de ketting. Vaak is dit aangegeven als een maximale lengte per 21 schakels, die ik zo niet uit mijn hoofd weet. Is de afstand tussen die 21 schakels groter dan wat er in het WPH staat, vervang je de ketting. Uiteraard vervang je dan ook je tandwielen gelijk! Een andere, wat minder wetenschappelijk exact verantwoorde, manier is om (bij je achtertandwiel) de ketting op een pin vast te pakken (voorbeeld), en van je achtertandwiel te trekken. Kom je verder dan pak'mbeet een halve centimeter, is hij ook wel versleten. Tevens maakt een versleten ketting gewoon meer geluid, net als een nieuwe overigens, dat hoort zo. Wat als je hem niet vervangt? Dan is de ketting op een gegeven moment zo erg verzwakt dat hij gewoon knapt. Dat wil je echt niet meemaken, je kunt het geluk hebben dat hij rustig op de weg gaat liggen maar hij kan ook je konten (die van jou + die van je motor), been en carter compleet om zeep helpen.



Scenario 2: Out with a bang
Als je ketting niet altijd even goed is onderhouden, of domweg meer heeft (moeten) meemaken, kan deze ook ongelijk slijten. Belangrijk hierbij is te beseffen dat het niet zozeer de kettingplaten zijn die uitrekken, maar vooral de busjes in de ketting die het zooitje aan elkaar vast houden. Wanneer deze een slechte dag hebben (en dan bedoel ik een kutleven) kunnen ze voor legio problemen zorgen. Het grootse probleem is 'zware schakels'. Zware schakels zijn een waarschuwing voor definitief overlijden dus het is een idee om er naar te luisteren. Wanneer je je ketting rond laat gaan in 'ontspannen' toestand zul je kunnen zien dat deze niet zo zeer rustig hangt, maar dat er een paar 'vouwen' in zitten. Die kun je ook niet makkelijk rechtbuigen, die blijven gewoon staan in de stand waarin je ze achterlaat. Niet soepel, niet goed. Dat is dus een zware schakel. Je voelt soms ook in je voetsteunen als een regelmatig (snelheidsafhankelijk) tikken. Een duurdere (AFAM oid) ketting heeft hogere kwaliteit busjes en gaat in theorie langer mee, maar natuurlijk telt het ook mee hoe je er mee omgaat. Een andere manier waarop de ketting raar kan lijken te slijten is wanneer je tandwielen dat doen. Een zogeheten 'ovaal tandwiel' (en dan bedoel ik niet die geoptimaliseerde dingen uit de fietssport) is vaak een budgettandwiel dat (door slechte smering oid) door z'n geharde laag is heen gevreten. Zodra die harde laag weg is, werkt de ketting zich een eind naar binnen en wanneer die niet gelijkmatig over het hele tandwiel gebeurt (en dat doet het eigenlijk nooit :P ) wordt het tandwiel langzaam maar zeker ovaal, letterlijk. Dit is op een foto niet vast te leggen eigenlijk, zie je niet goed. Wél eenvoudig herkenbaar. Draai je ketting rond, en controleer de speling op meerdere punten (4 of zo). Als de speling op sommige punten beduidend kleiner is dan op andere punten heb je waarschijnlijk een ovaal tandwiel te pakken. Ook goed merkbaar als je in de 1 20km/u wil hobbelen: da gaat niet zo goed meer, horten en stoten alom. Het gaat pas echt duur worden wanneer je je speling zonder nadenken stelt op een los deel van de ketting, het strakke deel trekt dan zonder mededogen je uitgaande lager naar de knoppen. Oftewel: vervangen die meuk, en rap een beetje. Er is nog een type slijtage dat je vooral aan je tandwielen kunt zien: haaientanden. De ketting trekt het verzwakte tandwiel compleet uit vorm en uiteraard loopt dit niet lekker meer. Kan zowel voor als achter voorkomen... Vervangen dus.

Extreme gevallen kunnen soms hele creatieve oorzaken hebben, maar over het algemeen verloopt alles vrij soepel wanneer je gewoon je boekje aanhoudt qua onderhoud. Let er op dat je je wiel altijd recht in je achterbrug hebt staan, en dat je ketting goed gesmeerd is. Het is een illusie dat een ketting langer meegaat als je hem mooi poetst, het doet meer kwaad dan goed. Lekker vies en vet laten is het beste, veel schoonmaakmiddelen dringen zelfs door tot de binnendelen van de ketting, waar ze de inwendige smering om zeep helpen en bijvoorbeeld zware punten creëren. Helaas, mag je weer vervangen. Maar hey, een nieuwe ketting is wel mooi bling. Dus, om op te sommen:

Je herkent hem aan één of meerdere van de volgende symptomen, al dan niet exclusief gerelateerd aan een versleten kettingset:

  • Herrie bij het rijden, zingend of ratelend.
  • Bokken op lage snelheid, terwijl het blok goed loopt.
  • Speling varieert, niet meer goed te krijgen.
  • Een geklapt uitgaand lager.
  • Zware punten.
  • Haaientanden (op de tandwielen).
  • Of gewoon: 21 schakel-lengte overschreden.


En nou heel laten die dingen! Horrorfoto's en doemscenario's zijn welkom :+


Zo ziet een goed gebruikt tandwiel er uit ivm een nieuwe:

434404d1332763252-scared-changing-camshaft-sprockets-146-0010-hand-06-zoom.jpg


Zo niet:

rear_sprocket_closeup.jpg


Ketting met zware punten:

3464500691_4f2f87cb84_o.jpg



Verdere horrorkettingen:

full

full

full

full

Wore%20out%20sprocket.jpg
 
Laatst bewerkt:
Mooie duidelijke uitleg...

Maar een vraagje wat is bokken van de ketting? Ik heb nu een nieuwe did ketting gemonteerd en deze helemaal recht uitgelijnd en als ik op lage toeren rij dan voel je licht schokken van de moter, is dit bokken? Kan het dan zijn dat de ketting te slap staat?
 
Mooie duidelijke uitleg...
Maar een vraagje wat is bokken van de ketting? Ik heb nu een nieuwe did ketting gemonteerd en deze helemaal recht uitgelijnd en als ik op lage toeren rij dan voel je licht schokken van de moter, is dit bokken? Kan het dan zijn dat de ketting te slap staat?

Dat kan. Meten is weten. Ook een nieuwe ketting rekt de eerste periode nog een beetje, dus moet je 'm na een paar honderd kilometer even controleren en vaak nog een tikje opspannen.
Daarna blijft een goede ketting wel op spanning, tot hij aan z'n eindje komt. Dan moet je steeds vaker afstellen, een teken dat de zaak hard aan het slijten is.

Andere (meest reële) mogelijkheid is dat je transmissiedempers gaar zijn. Dat zijn de rubberen blokken die in je achterwiel zitten en schokken in de aandrijving (die er altijd wel zijn) opvangen. Die dempers worden harder naarmate ze ouder worden en gaan krimpen/speling vertonen. Ook dat geeft schokken. Een goedkope reparatie is de ruimte in je naaf voor de blokken opvullen met stukjes ouwe binnenband.
Nog een andere mogelijkheid is dat de carbs niet goed gesynchroniseerd zijn of je kettinggeleider versleten is.

Kortom: wat Unruled aangeeft klopt allemaal. Maar het zijn niet de enige redenen waarom je motor schokkerig kan aanvoelen.
 
Ik dacht altijd dat dit symptoom ontstond door (ongelijke) slijtage op de ketting, en niet met het tandwiel te maken heeft? Dit klopt dus niet?
Nee, dat zou theoretisch wel kunnen maar dan zou je elke keer op exáct hetzelfde punt een hoge belasting moeten krijgen. Omdat dat gewoon niet gebeurt slijt de ketting zelf in de regel wel gelijkmatig...
Wat ook echt enorm scheelt in de slijtage is hard of zacht optrekken.

Als je langzaam (of in ieder geval niet idioot hard) optrekt heb ik het idee dat dat 80% van de slijtage aan je ketting scheelt.
Goh :+
 
Scenario 1: De stille dood

Een andere, wat minder wetenschappelijk exact verantwoorde, manier is om (bij je achtertandwiel) de ketting op een pin vast te pakken (voorbeeld), en van je achtertandwiel te trekken. Kom je verder dan pak'mbeet een halve centimeter, is hij ook wel versleten.

Scenario 2: Out with a bang
Een andere manier waarop de ketting raar kan lijken te slijten is wanneer je tandwielen dat doen. Een zogeheten 'ovaal tandwiel' (en dan bedoel ik niet die geoptimaliseerde dingen uit de fietssport) is vaak een budgettandwiel dat (door slechte smering oid) door z'n geharde laag is heen gevreten. eenvoudig herkenbaar. Draai je ketting rond, en controleer de speling op meerdere punten (4 of zo). Als de speling op sommige punten beduidend kleiner is dan op andere punten heb je een ovaal tandwiel te pakken.

Het gaat pas echt duur worden wanneer je je speling zonder nadenken stelt op een los deel van de ketting, het strakke deel trekt dan zonder mededogen je uitgaande lager naar de knoppen.

Je herkent hem aan één of meerdere van de volgende symptomen, al dan niet exclusief gerelateerd aan een versleten kettingset:

  • Herrie bij het rijden, zingend of ratelend.
  • Bokken op lage snelheid, terwijl het blok goed loopt.
  • Speling varieert, niet meer goed te krijgen.
  • Een geklapt uitgaand lager.
  • Zware punten.
  • Haaientanden (kettingwielen).
  • Of gewoon: 21 schakel-lengte overschreden.

]
1
Hij is versleten als je hem te ver van de achterkant (v/h achtertandwiel) kan trekken, omdat o.a. de ketting oprekt.
Dus het verlengen van de schakels speelt wel degelijk mee.

Wanneer je dit controleert, moet de ketting ook op spanning worden gedrukt naar wij dachten.


dat waren de shitmano biopace tandwielen. deed niet veel.


als je bijvoorbeeld de ketting spant heb je altijd rekening te houden met het strakste punt, dit is normaal. Misschien is het daarom handig om een entiteit aan de manier van controleren op ovale tandwielen, te hangen?

een halve cm voor het eerste punt kan ik me wel in vinden, houdt zelf een halve tandhoogte aan (met aangedrukte ketting ;) )


voor zover m'n aanvullingen in een brood nodig topic.
 
ja enorm, het heet een transmissie demper en vangt de klappen op.
vooral bij (eenpitter) stampers.

enduro's hebben ze niet, want die rijden in het zachte veld.
ga je ermee op asfalt dan merk je dit in de slijtage.
 
Laatst bewerkt:
Terug
Bovenaan Onderaan