Kleppen stellen Suzuki XF650 Freewind

Vetpriester

MF'er
19 jul 2015
160
0
Kleppen stellen Suzuki XF650 Freewind

Na het maanden uitgesteld te hebben werdt het hoogste tijd om eens kleppen te stellen.
Het doel is om op zijn Jip en Jannekes iedereen het vertrouwen te geven dat ze dit zelf kunnen.
Behalve dat het je maar een paar tientjes kost is het ook nog uiterst leerzaam en leuk.
Tijdens het monteren/demonteren krijg je eens te zien wat er nou achter al dat plastik zit.
Je bent hier zo'n 4 uurtjes zoet mee als je op je gemak werkt.

Voordat je begint zorg je dat je door de wasstraat bent gereden. Grit in een motor is gegarandeerd poppenkast in een later stadium. De benzine tank moet er strakkies af. Hoe leger de tank hoe makkelijker het gaat.
De motor moet koud zijn tijdens het kleppen stellen maar tegen de tijd dat je zover bent is het al aardig afgekoeld. En anders wacht je nog een paar uur.

Ik heb het hele gebeuren in stappen opgedeeld waarbij de fotos van elke stap na het verhaaltje komen.
Dus:

Kopstuk
Bla, bla, bla.
Foto

Kopstuk
Bla, bla, bla
Foto.
Bla, bla, bla.
Foto.




Benodigdheden:


- Setje inbussleutels
- Kruis schroevendraaier
- Steeksleutel 10mm
- Waterpomp tang
- Paar kleine bakjes/potjes om schroefjes in te doen.
- Poetslappen klein formaat.
- Bougie sleutel 16mm
- Moment sleutel tot 24Nm
- Dopsleutelset (t/m 19mm is voldoende voor de meeste klussen)
- Busje perslucht. (4Euro bij Action)
- Platte kwast klein formaat
- Ontvetter.
- Afsluitbaar kannetje om benzine in op te vangen.
- Zaklamp
- Voelmaatjes. (5Euro bij Heutz) Millimeters!
- Fototoestel

Voor de incidentele klusser is geen duur gereedschap nodig.
Je kunt 1 steeksleutel kopen van 10Euro en eentje van 1Euro en van alles er tussenin.
Het belangrijke is dat als je een bout moet losdraaien, je dit doet met een steeksleutel die er strak op past. Heb je goedkoop (chineese) zooi dan is de kans groot dat die te ruim zit. Met als gevolg dat de sleutel rondgaat en de boutkop rond maakt. Dan kost het je alsnog de centen.
Let erdus op dat wat je koopt maatvast is.
Bij de Lidl hebben ze regelmatig gereedschap die helemaal niet zo verkeerd is voor een schappelijke prijs.

Voordat je begint:
Maak ruimte om strakkies de plastik sierkappen neer te leggen zonder dat er krassen op komen.
Maak ook ruimte om de motor zodat je makkelijk erom heen kunt lopen. Ik heb het gedaan in een hokje van 2x2meter.
Zorg voor goede verlichting. Neem fotos voor elke stap, evt ter later referentie waar alles zit.
Zorg dat je motor stabiel staat op de middenbok. Zijstandaard is niet stabiel, je zult ergens in het verhaal mischien wat kracht moeten uitoefenen op de motor.


Loshalen kuipdelen:

Gaat iets moeilijk los? Kijken!
Vaak zit er nog ergens een klein schroefje of haakje/lipje.
Het is allemaal van plastik en de Freewinds zijn al wat ouder. Het zooitje kan dus wat bros zijn.

- Haal de zadel eraf en zet deze uit de weg.
- Maak het boutje aan de achterzijde van de zwarte zijkap los (#1). Dit is een relatief lang boutje.
Deze zwarte kap er vanaf trekken. Deze zit met 3 druk verbindingen vast. Evt daar waar die aan vastzit tegen houden. Recht naar je toe trekken! Dus niet gaan wrikken ermee.
- Maak de boutjes die de blauwe zijtank-kap(#2) vast houden los. Aan de voorzijde zit er 1 met kruiskop en aan de onder-zijkant ook een paar. Vergeet die in het hoekje voor-onder niet.
Merk op dat het schroefje vlak onder het stuur een iets langere verdikking heeft dan de anderen. (hier zit het plastik dubbel)
Trek de kap aan de onderkant iets naar je toe en vervolgens naar beneden. Geen oerkrachten nodig.
Verlies de kleine beugeltjes niet waar de schroefjes in worden gedraaid!
- Haal de boutjes van de middelste tankkap los en verwijder deze kap.

full


Verwijderen tank:

De tank is wat lomp wanneer er nog benzine in zit. Deze gaan we eerst leeg laten lopen.
Aan de linkerzijde van de motor zit een benzine kraantje. Zorg dat deze op “ON” staat.
We gaan hier 2 slangetjes loshalen. 1 is een vacuumslangetje en de ander is de toevoer naar de carburateur.
- Knijp de uiteinden van het klemmetje samen en schuif dit klemmetje een eindje op.Trek het slangetje eraf. Als die vast zit wil het wel helpen om het slangetje wat te draaien of op en neer te wrikken. Probeer hier geen schroevendraaier bij te gebruiken.Bij het loshalen zal een heel klein beetje benzine uitlopen. Doekje eronder leggen is voldoende.
- Hang het uiteinde van de slang in je afsluitbaar kannetje en draai vervolgens het benzine kraantje op “PRI”. Wanneer je tank leeg is draai je deze kraan weer op “ON”.

full


- Haal de bouten waar de tank mee vast zit los.
Dit zijn er vijf. 2 achter, 2 vooronder bij de oliekoeler, 1 achter het stuur.
Til de tank voorzichtig op. Als de tank nog lomp is kun je overwegen om wat meer af te tappen.
Tank een beetje schuin houden naar links wil helpen. Er blijft wat achter een schotje hangen.
De tank zit nog ergens aan vast! Evt wat hulp halen om te tank vast te houden voor het volgende.
- Onder de tank aan de achterkant zit nog 1 slangetje vast. Deze lostrekken. Niet omhoog trekken! In mijn geval ging dat niet dus heb ik het gebeuren waar die aan vast zat losgedraaid. (2 kruiskopschroeven)
Aan de binnenkant zit er nog een slangetje die makkelijker los te krijgen was.
- Trek de stekker van de niveaumeting los. Bij mij zat de stekker aan de rechterzijde van de motor. (Alle stekkers hebben een palletje die je moet indrukken om ze los te krijgen)

full


Schoonmaken werkgebied:

Voor we verder kunnen is het uiterst belangrijk dat we nu wat gaan poetsen!
Als straks de kapjes van de kleppen eraf gaan willen we niet dat er nog vanalles invalt uit de draden en frame.
Dus: handveger erbij en alles afborstelen.
Sopje pakken en het hele gebeuren erboven grondig schoon maken. En uitblazen met perslucht.
Vervolgens de Bougiekabel lostrekken en rond de bougies goed schoonmaken. Dit is zeer belangrijk!!! We moeten straks 1 bougie loshalen en willen absoluut niet dat hier ook maar 1 korreltje zand in valt!!!
Hier zijn dus de kwast, ontvetter en perslucht voor.

Kleppendeksel, bougie, etc eraf:
Nu gaan we het een en ander open maken. We werken van boven naar onder!
- Kleppen deksels losschroeven. (op de foto “IN” en “UIT”)Steeksleutel 10mm. Deksels voorzichtig loshalen/tikken.
Er zit 1 dun o-ringetje in een groefje die misschien wat blijft plakken. Geduldig en voorzichtig lospeuteren zonder deze op te rekken.
Als dat gebeurd is, met een schoon doekje wat olie weg vegen.
Kapjes er weer op zetten en schroefjes er een klein beetje in draaien om ze op hun plek te houden.
We komen hier zo terug.

full


- Ervan uit gaand dat het brandschoon is rond de bougie….
Nog 1 maal schoonspuiten. Het komt wat overdreven over maar 1 korreltje zand kan een hoop schade boven de zuiger aanrichten. Veel meer dan ettelijke korreltjes zand in de olie. Die worden tzt eruit gefilterd of bezinken waar ze weinig kwaad kunnen.
1 Bougie losdraaien en veilig opzij leggen. (Onderste is het makkelijkst)
Duw een schoon doekje lichtjes in het gat en laat deze uitwaaieren naar boven toe. (zodat er geen zooi om of in het gat kan vallen)

- We gaan verder naar beneden aan de linkerzijde van de motor.
- Beschermplaat van de motor eraf halen. (Die zit helemaal onder en beschermd de motor tegen steenslag.)
- Dop van het inspectie gaatje eraf. (Is het schoon erboven voor je los gaat draaien?)
- Dop aan de zijkant van de generator deksel eraf. Hier gaat straks een dopsleutel in op een T-stuk.
- Als alles hierboven gebeurt is gaan we terug naar boven naar de kleppen deksels. Deze kunnen er nu af.

full


Theorie:
Alhoewel het een Jip & Janneke handleiding moest worden kan ik niet verder zonder een heel klein beetje theorie.
Bij een 4-slag/takt motor maakt een zuiger 4 op/neer gaande bewegingen aangegeven met zwarte pijlen. Dit zijn dus 2 omwentelingen waarin 1x energie wordt geleverd.


Beginnende bij het eerste bovenste dode punt - BDP. Heten die op/neer gaande bewegingen:
1- Inlaat slag (Inlaatklep staat open. Uitlaat sluit.- US. Zuiger beweegt naar beneden. Benzine/lucht mengsel wordt aangezogen.)

2- Compressie slag (Inlaat sluit - IS. Uitlaat staat dicht. Benzine/lucht mengsel wordt samengeperst en aan het eind van deze slag ontstoken. 2de BDP in het diagram)

3- Arbeid slag (In en uitlaatklep nog steeds dicht. De zuiger wordt naar beneden geduwt doordat de benzine ontbrand. Bijna beneden gaat de uitlaat open - UO)

4- Uitlaat slag. (Uitlaatklep staat open en de uitlaatgassen worden uit de cylinder gedreven. Bijna boven gaat de inlaat open - IO )

full



Uit bovenstaand verhaal is uit te maken dat de inlaat- en uitlaat-kleppen beiden dicht staan tijdens een groot deel van de compressie slag en een groot deel van de daarop volgende arbeidslag. (oranje en paars)
Dus als je daar tussenin zit op het 2de BDP weet je zeker dat zowel de inlaat als de uitlaat dicht staan. (/einde theorie)

Het maakt niet uit dat het een krukwegdiagram is voor een 4slag dieselmotor. Bij een benzinemotor vind bij de 2de BDP ontsteking plaats in plaats van brandstof inspuiting. Het moment waarop de kleppen openen en sluiten zal per motor verschillen. Het gaat om de algemene werking van een verbrandingsmotor.

Om achter te komen wanneer je in het 2de BDP staat, plaatsen we een T-stuk met dop op de moer in de zijkant van de generator. Dus in het gat van de grote dop die je eerder hebt losgedraaid.
Kijk door het inspectie gaatje terwijl je de motor langzaam TEGEN DE KLOK IN rond draait (tornen is het juiste werkwoord hiervoor)
Je zult als het goed is de letter “T” voorbij zien komen.
Dat betekend dat de zuiger op dat moment helemaal boven in top staat. Dat is in het bovenstaand diagram op de plaatsen waar er BDP staat. Als je door het bougie gaatje kijkt is dat te bevestigen.

Wanneer de “T” in het gaatje verschijnt zet je de handel van je T-stuk hiermee gelijk.
Dus je gereedschap in verlengde van het gat wanneer de “T” zichtbaar is. Dan kun je aan de hand van je gereedschap zien waar de “T” ongeveer zit.
Dat is de reden dat ik geen ratel gebruik. Deze draait op een bepaald moment vanzelf door.

full


Nu moeten we alleen nog achter zien te komen in welke BDP we zitten.
Dat is vrij makkelijk.
Vlak voor en na de 1ste BDP zul je de klepstoters van de in en uitlaat zien bewegen.
Inlaat beweegt omlaag. Uitlaat omhoog.
In de halve slag die je nu afmaakt zie je de inlaat sluiten. Omhoog bewegen.
En dan!
In de halve slag die nu komt hoor je lucht uit dat gaatje van de bougie komen.
Tjaka!
Dat is je compressie slag.
Dan komt de “T” in het kijk gaatje en stop je.
Ter controle zou je de armpjes die de klep naar beneden duwen moeten kunnen bewegen.
Het moet niet aanvoelen alsof ze muurvast zitten.
Er zit dus een heel klein beetje speling op.
Als ze niet te bewegen zijn zit je waarschijnlijk in het verkeerde BDP.

Ben je voorbij geschoten dan draai je niet terug maar doe je nog 2 omwentelingen.
Laat je T-stuk op zijn plek zitten. Dan kun je altijd makkelijk controleren of er iets verdraaid is.

Misschien overbodige info maar je inlaatkleppen zitten aan de achterkant tegen je carburateur.
Je uitlaatkleppen zitten aan de voorkant aan de uitlaatpijp.



Het afstellen van de klepspeling:

Hiervoor gebruiken we voel maatjes. Dit zijn dunne plaatjes metaal van verschillende diktes.
Het gebruik ervan verschilt nogal van persoon tot persoon.
De een vind het goed wanneer die een beetje stroef doorgaat, de ander wanneer het zowat niet meer gaat.
Mijn voorkeur is “wanneer die een beetje stroef aanvoelt, zit'ie goed”.
Volgens de handleiding moet de speling voor de inlaatklep tussen de 0.08 en 0.13mm zijn.
Die hebben we niet. Wel 0.10mm wat ook nog eens mooi op het gemiddelde ligt. (0.08+0.13)/2=10.5mm
Voor de uitlaatklep moet de speling tussen de 0.17 en 0.22mm zijn.
0.20mm komt daar weer mooi in de buurt.

Nou voordat we ook maar iets gaan stellen gaan we eerst kijken of het wel nodig is.
Neem het correcte voelmaatje voor de desbetreffende klep. (inlaat 0.10 / uitlaat 0.20mm)
En probeer deze ertussen te krijgen. Zoals je op de foto kunt zien is het nogal priegelwerk.
Het is zeer belangrijk dat je de voelermaat er recht tussen stopt. De klep zit namelijk onder een hoek in de kop. Om dat te vergemakkelijken heb ik mijn voelermaatje wat omgebogen.

Stel dat je de uitlaat aan het doen bent met 0.20mm. Als deze makkelijk doorgaat, probeer dan 1 maatje groter, dus 0.25mm. Als deze ook past dan is je speling dus te groot en dient deze dadelijk afgesteld te worden.
Als 0.15mm wel past en de 0.20mm net niet, dan zit je daar ergens tussen in. Dan zit je aan de ondergrens van de speling.
Doe hetzelfde voor de klep die ernaast zit. (#2 op de foto)
Te weinig speling is slechter dan te veel.
Bij te weinig speling kan het gebeuren dat je klep niet goed afdicht op zijn zitting. Dit geeft vermogenverlies en thermische belasting. In een extreem geval lekken je hete uitlaatgassen langs de klep. Dat werkt als een acethyleen snijbrander en is 100% garantie op dure reparaties.
Heeft je klep teveel speling dan heb je ook vermogen verlies maar beduidend minder thermische belasting.
We beginnen met het afstellen van de klep met de minste speling.

full


Hiervoor draai je de borgmoer enkele slagen los. (steeksleutel 10mm)
Het stelschroefje (vierkante kop) draai je ook iets los.
Steek vervolgens de juiste voelermaat volledig in de opening. (Zie foto boven)
Draai het stelboutje weer in totdat het voelermaatje wat stroef heen er weer gaat. (niet er tussen uit trekken)
Draai de borgmoer met de hand vast.
Controleer de “stroefheid”.
Als dit nog in orde is dan het stelboutje op zijn plek houden met de waterpomptang.
Controleer de “stroefheid”.
Draai de borgmoer aan terwijl je met de waterpomptang het stelboutje op zijn plek houdt.
Controleer nogmaals de “stroefheid”.
Tevreden?!
Volgende!
Als je die ook gedaan hebt controleer je #1 nog 1 keer.
"Tjek, Tjek. Dobbel Tjek, Naever trost."

Wees je ervan bewust dat de klepspeling schuin staat en dat je de voelmaat dus ook wat schuin moet houden! Waarschijnlijk is dat niet voldoende en zul je de voelmaatjes wat om moeten buigen zoals ik heb gedaan.
Het is een nogal kleine ruimte, laat desnoods iemand helpen met de waterpomp tang.
Het borgmoertje moet goed vast zitten tegen lostrillen. Maar!!!!
Het is een dun stelboutje. Geen oerkrachten dus.
Ervan uitgaand dat hier de beste qualiteit voor gebruikt is zou ik zeker niet meer dan 15Nm op dat kleine moerje los laten.
Op een engelstalig forum heeft er iemand melding gemaakt dat zijn motortje (DR650) meer geluid maakte bij het afstellen aan de bovenste grens. Als je dit storend vind dan kun je overwegen om nauwkeurige voelermaatjes aan te schaffen.
Neem de tijd, kijk of de klepveren niet gebroken zijn.


Monteren:

Nu als laatste alles dicht maken en weer opbouwen.
Hieronder de aanhaalmomenten van verschillende onderdelen:

Kleppendeksels 10Nm.
Bougie 11Nm.
Inspectiegaatje 23Nm.
Dop generator 15Nm.

Merk op dat de dop van de generator beduidend losser aangedraaid moet worden dan de veel kleinere Inspectieplug.
Dit komt door de aanwezigheid van o-ringen. Te vast aandraaien en ze worden plat zonder veerkracht.

Opbouwen van tank en plastik gaat in omgekeerde volgorde.
Aangezien alles open ligt is het ook een mooi moment om te controleren of alle boutjes op het chassis nog vast zitten.

Dit klusje is mooi te combineren met:
- Trekken van kabels voor bv aansteker/USB in de kuip.
- Plastik onderdelen overspuiten.
- Vervangen van bougies.

Het kan voorkomen dat je stationair toerental iets anders is na het stellen.
Dit komt doordat het vacuum nu iets gewijzigd is in de carburateur.
Hier heb ik (nog) geen verstand van.
Maar dit is zeker geen reden om de kleppen niet te stellen!


Update 06-06-2022
Vandaag weer de kleppen gecontroleerd.
Uitlaat zat wat aan de krappe kant. Inlaat wat aan de ruime. Het komt nauw kijken met de hoek van de voelertjes.
Bij de uitlaat moest ik de voeler ook iets zijwaards kantelen.
Het vasthouden van de stelschroef is zeer lastig met een tang. Eigenlijk niet te doen zonder hulp.
Maar als je niemand anders hebt:
Ik heb een spaak steller bij de fietsen maker gehaald en wat aangepast zodat ik deze kan ronddraaien in de kleine ruimte.
Omdat je met je die hand dan wat hoger zit, zit je niet jezelf in de weg.
Een andere optie die ik later bedacht is:
In sommig apparatuur zit er wel eens een schroefje met vierkante kop. Door fabrikanten bedacht om thuisreparatie te ontmoedigen.
Draai dit schroefje stevig in een stuk hout die je dan kunt vasthouden. (Maak er wat moois van. Draai het in een boom stronkje en graveer/brand daar wat text of figuren in)

Met het ouder worden is het spleetje wat lastiger te vinden. Goed licht doet wonderen.
Maar zelfs voor de jongeren kan een leesbrilletje helpen met het optisch vergroten van de werkplek.
Ik ben er iets sneller in geworden. Het koste me zo'n 4 uurtjes in totaal incl olie verversen, lunch pauze, ritje fietsenmaker, wat poetsen.
 
Laatst bewerkt:
Taal puristen?!
Ga toch lekker fietsen!
Verder zijn alle op en aanmerkingen welkom.

Uiteraard ben ik niet verantwoordelijk te houden over de informatie.
De aanhaalmomenten zijn uit het handboek. En naar eer en geweten correct overgenomen.(Behalve het borgmoertje van de klepinstelmechanisme die nergens vermeld staat)
Neemt niet weg dat u zelf verantwoordelijk bent voor het volledig aan gort helpen van uw motor.
 
Laatst bewerkt:
Bedankt voor de handleiding!
Heb er zelf problemen mee als ik de kleppen wil stellen (en TDC zoeken).
Heb al eens de deksels eraf gehad etc. maar het stellen wou maar niet lukken.
 
Ik kwam recent nog deze site tegen waarbij kleppen gesteld worden van een DR350.
Dit is nagenoeg dezelfde motorblok maar een maatje kleiner.
Hier staan nog enkele plaatjes op van het kleppen stellen en een geestig verhaal erbij van hoe dat gedaan is.

Kleppen stellen Suzuki DR350
 
mooi verslag hoor, in de OP staat nog een tekst met kopstuk blablabla , misschien is dat nog aan te passen ;)

en even aanmelden in het how topic hier op MF ?
 
mooi verslag hoor, in de OP staat nog een tekst met kopstuk blablabla , misschien is dat nog aan te passen ;)

en even aanmelden in het how topic hier op MF ?

Het stukje met kopstuk bla, bla klopt.
Dat is als voorbeeld van de opmaak van tekst t.o.v. de fotos.
Aanmelden in how to mag zeker.
Meen het al eens gedaan te hebben via een PM maar geen reactie op gehad.
De lezers van "Het-grote-Suzuki-XF650-Freewind-Topic-Deel-1" weten het wel te vinden.
;)
 
Laatst bewerkt:
Het stukje met kopstuk bla, bla klopt.
Dat is als voorbeeld van de opmaak van tekst t.o.v. de fotos.
Aanmelden in how to mag zeker.
Meen het al eens gedaan te hebben via een PM maar geen reactie op gehad.
De lezers van "Het-grote-Suzuki-XF650-Freewind-Topic-Deel-1" weten het wel te vinden.
;)

Niet bij mij want ik heb mijn PM niet aan staan. En mailen heeft ook geen zin, maar je hebt hem zoals het hoort in het topic gemeld en ik ga hem er in zetten.

Ziet er netjes uit en met foto's op MF zelf *D
 
Een paar dagen geleden postte ik in het techniek, vragen en antwoorden topic een thread genaamd:
Kleppen maken een luid tikkend geluid.

Vetpriester had mij gevraagd om ook hierbij wat tips en tricks bij te steken mocht jullie dit ook gebeuren :)

Hier gaan we dan:
Bij het afstellen moet je zeker zijn dat je in tegenwijzerzin aan het draaien bent, anders is de nokkenas niet meer in de juiste positie.

Het probleem dat ik tegenkwam is makkelijk te voorkomen als je een beetje vindingrijk bent :)

Probeer voor het stellen zowel de in- als uitlaattuimelaar naar boven en naar beneden te bewegen, dit zal geen oerkrachten nodig hebben om minimale bewegingen te krijgen.
Wat je moet horen als je de tuimelaar vastpakt en op en neer doet zijn kleine tikjes.
Als je dit bij beiden hoort, zit je al goed, dan kan je beginnen met meten.
Zoniet, ga dan nog een paar keer je krukas in tegenwijzerzin draaien tot je weer op BDP. (of TDC2) staat.

Het is ook makkelijker om te werken met aparte voelermaatjes, ik kon voelermaat uit elkaar schroeven en kon dus vrijer bewegen. Geen dikke onnodige voelermaatjeshouder die in de weg zat.

Je moet ongeveer 3 schroefdraden kunnen tellen boven de borgmoer. Als je er meer ziet, dan ben je zeker al te ver met afstellen.

Het rubberen slangetje waar Vetpriester naar verwijst mag je zeker wel naar boven trekken, die zit nergens aan vast en kan je makkelijke terug naar onderen routeren. Zo hoef je niet te pielen met schroefjes e.d.

Handig is ook een tappet adjustment tool (geen idee hoe dit in het NL noemt) zodat je niet zit te prutsen met een tang en een steeksleutel. Geheel optioneel wel.
 
Terug
Bovenaan Onderaan