zelf krachtstroom / 3 fasen aanleggen..: 1 dag werk

25 sep 2003
199
1
Eindhoven
Heren, in de afgelopen weken heb ik krachtstroom (3 fasen) aangelegd in m’n schuur. Aangezien informatie versnipperd is te vinden op het internet dacht ik eea op een rij te zetten inclusief de kosten. Voor de goede orde: ik ben geen elektricien, maar heb voldoende verstand om het degelijk geregeld te krijgen.

Eerst maar eens oriënteren. Wat is krachtstroom? In Jip en Janneke taal: drie keer 230V.. Kijk hiervoor naar http://nl.wikipedia.org/wiki/Fasedraad#Fasedraad en http://nl.wikipedia.org/wiki/Driefasenspanning.

Daarna maar eens gekeken wat ik hiervoor nodig heb. Wederom blij met de buurman.. :} hij heeft eenzelfde bouwjaar woning en een tijdje terug 3 fasen naar z’n schuur getrokken. Even bij hem in de meterkast gekeken en de type onderdelen genoteerd:

1. Hager SB440 – hoofdschakelaar 40A
2. Hager CFA440G – aardlekschakelaar 40A 0,3A (let op: dus niet 0,03A)
3. Hager MCN620E – automaat trage karakteristiek 20A

Vervolgens even surfen en de onderdelen besteld. Uiteraard ook gelijk de volgende onderdelen meegenomen:
1. Lege kast van Hager voor acht modules (blok aardlekschakelaar (4) en automaat 20A (4))
2. YMVK grondkabel 4 aderig 4mm2 (zegge: vier kwadraat). Een grondkabel heeft een aparte aardedraad in de mantel zitten.
3. Rubber kabel 5 aderig 4mm2
4. Stekker en Stopcontact 32A

Overigens had ik de rubberen kabel nodig om aan de machine te knopen die op 3 fasen draait. Aan deze rubberen kabel zet ik dan de 3 fasen stekker.

Onderstaande onderdelen besteld bij elektroprijsbreker.nl: (excl btw)

Foto-7XVRLEM7-D.jpg


Onderstaande onderdelen bij klusspullen.nl: (incl btw)

Foto-IWNAQTRI-D.jpg


Vervolgens heb ik bij een lokale elektrowinkel het volgende gehaald (circa 8 euro):
- Aardedraad 6mm2 voor in de meterkast circa 2m
- Bruine draad 6mm2 circa 2m
- Blauwe draad 6mm2 circa 2m
- Adereindhulzen voor aardedraad grondkabel

Gezamenlijk dus ongeveer 310 euro excl btw.

Ok, de spullen zijn binnen en hieronder de bestaande situatie:

Foto-KXVZD7XN-D.jpg



Eerst maar eens de grondkabel onder de oprit door getrokken. Betekent tegels eruit, geul graven en een gat boren vanuit de meterkast naar buiten. Helaas heb ik geen bestaande pijp waar het doorheen kan. Overigens heb ik hier een betonboor 20mm diameter, circa 430mm lang voor gebruikt. Kabel van buiten naar binnen. Zorgen voor genoeg lengte om de boel netjes weg te kunnen werken. Kabel in de geul, schuin een gat boren vanuit de garage naar buiten en de rest van de kabel erin. Ik heb nog een lus in de grond gelegd voor wat lengte indien nodig. Wel heb ik gezorgd voor tussenruimte, dus niet de lus strak tegen elkaar in de grond gelegd.

Foto-TWWF7B4F-D.jpg


Vervolgens het lege kastje van Hager gevuld met de nieuwe aardlekschakelaar en de automaat. Begonnen om de aardlekschakelaar te verbinden met de automaat. Er moeten drie bruine en één blauwe draad worden gebruikt. Begonnen met een bruine aan de linkerkant van de aardlek naar de linkerkant van de automaat (L1), vervolgens de tweede en de derde bruine draad (L2 en L3). Ten slotte van de rechterkant van de aardlek naar de rechterkant van de automaat de blauwe draad, ofwel de nul. Het kastje heb ik vervolgens in de meterkast geplaatst.

Nu de grondkabel hierop aangesloten. Zoals aangegeven is dit vier aderig, namelijk een bruine (L1), zwarte (L2), grijze (L3) en blauwe draad (Nul). Deze vier draden komen bovenop de automaat (MCN620E) te zitten. Bruin links, zwart op de tweede aansluiting, dan grijs en blauw uiterst rechts. De aardedraad zit in de mantel en komt vrij als de buitenkant van de kabel wordt verwijderd. Aardeeindhuls erop, krimpkous eromheen en aansluiten op een kroonsteen. Dit weer op een “normale” 6mm2 aardedraad en naar het blokje waar aardedraden op samenkomen.

Vervolgens in de schuur zo’n rode 3 fasen stopcontact op de muur gemonteerd. Wel weer even opletten dat de bruine/zwarte/grijze/blauwe draden in die volgorde worden gemonteerd. Staat duidelijk op de aansluitpunten, zie foto.

Foto-NYBJG3JO-D.jpg


Foto-AU37QVWO-D.jpg


Foto-TRE3MJQI-D.jpg


Alles was voorbereid en wachten totdat de monteur van het energiebedrijf er twee hoofdschakelaars naast komt zetten. Let wel, hiermee bedoel ik de schakelaars die in het verzegelde kastje zitten, dus niet de hoofdschakelaar waar ik zelf bij kan. Overigens moest ik dit nog vervangen. Tot op dit moment zat er nog een 1 fase hoofdschakelaar, zie foto bovenaan.

Ok, uurtje voordat de energieman voor de deur staat de 1 fase hoofdschakelaar eruit gehaald. Betaande rijtje automaten en aardlek opschuiven en 3 fase hoofdschakelaar ertussen gezet. De bestaande draden weer netjes terug, dus 1 bruine en 1 blauwe aan de onderkant (vanaf hoofdschakelaar energiebedrijf) en daarboven ook de bruine en blauwe draden terug. Hier zitten er meerdere op, zoals je bovenaan op de foto kunt zien.

Foto-I8GLHEEG-D.jpg


Vervolgens vanuit het nieuwe kastje van de bovenkant van de aardlekschakelaar weer drie bruine en een blauwe draad (6mm2) doorgetrokken naar de nieuwe hoofdschakelaar. Voor wat betreft het aansluiten op de hoofdschakelaar heb ik deze er weer van links naar rechts (bovenaan) bij gestopt. Het extra kastje ziet er dan zo uit, rechts de aardlek die rechts de andere zekeringkast ingaat naar de hoofdschakelaar. Links de automaat met daarop gemonteerd de grondkabel:

Foto-UCMBSWAL-D.jpg



Vervolgens is de energieman een uurtje bezig geweest om er twee hoofdschakelaars bij te zetten. In het verzegelde kastje, laten we maar zeggen. Hij heeft dit weer doorgetrokken naar de onderkant van “mijn” hoofdschakelaar (SB440) en klaar is klara.

Onder de streep heeft het me ongeveer een dag werk gekost, circa 500 euro aan onkosten en daarmee 3 x 25A geregeld. Betekent overigens dat er geen aanvullende kosten zijn. Indien je richting 3x 35A gaat betaal je al snel 50 euro per maand meer.

Wellicht dat jullie iets met dit verhaal kunnen.
Groet!
 
Laatst bewerkt:
Kijk je wel uit met wat je erop aansluit? Meeste krachtstroom apparatuur is voor 400V.

Als jij er 690V.hebt liggen kan er wel wat kapot gaan... 8-)



Netjes gedaan overigens. Alleen had ik om die kabel waar je nu een metalen zadel op hebt zitten een grijze buis gedaan. En dan alleen in de bochten geen buis.
 
Laatst bewerkt:
Staat een beetje krom omdat je zegt dat je 3x 220V zegt terwijl je feitelijk een 380V installatie bedoeld. Het heet 3 fasen omdat de sinussen van de fasen (feitelijk de wikkelingen van de generator die ook verdeeld liggen) een faseverschil hebben. Hierdoor krijg je tussen de fasen 380V (tegenwoordig 400) en tussen de fasen en de nul (aarde) 230V
 
Zeer nette uitleg hoor en ziet er allemaal netjes uit. Kabel welke tegen de muur zit had je inderdaad in normale buis moeten doen of beter nog in slagvaste grijze buis (hostalit).

Wij hebben op de zaak wel vaker particuliere klanten die dit door ons laten aanleggen. Wij plaatsen dan al wel de 4 polige hoofdschakelaar en bruggen dan de fases tijdelijk even door onder de hoofdschakelaar. De klant heeft zo gewoon spanning op de installatie alleen nog geen draaiveld op de 5 polige CEE-form wcd.

Het nuts bedrijf plaatst dan de nieuwe meter en sluit de hoofdschakelaar ook correct aan zonder bruggetjes.

Voor iedereen die dit ook wil doen en dat zal TS waarschijnlijk ook hebben gedaan, wijzigingen aan je meter vraag je aan via www.aansluitingen.nl
 
Staat een beetje krom omdat je zegt dat je 3x 220V zegt terwijl je feitelijk een 380V installatie bedoeld. Het heet 3 fasen omdat de sinussen van de fasen (feitelijk de wikkelingen van de generator die ook verdeeld liggen) een faseverschil hebben. Hierdoor krijg je tussen de fasen 380V (tegenwoordig 400) en tussen de fasen en de nul (aarde) 230V
Een 3 x 230 Volt installatie komt in België nog wel voor, tussen de 3 fases meet je in een dergelijke installatie 230 volt. Tussen fase en nul 110 volt, alhoewel die nul vaak niet wordt gebruikt in dergelijke installatie.
3 x 400 volt is wat hier gebruikelijk is (NL) zoals je beschrijft tussen de 3 fases meet je dan 380/400 volt.

Dus volksmond:
krachtstroom NL is 3 x 400 volt net
Krachtstroom buitenland kan 3 x 230 volt zijn.

edit:
Ik neem trouwens aan dat je wel grond kabel hebt gebruikt..?? of op zijn minst afgeschermde kabel waarbij je de mantel aan aarde hebt gelegd..??
Dat miste ik nog ff in de uitleg.

edit 2:
|( wel lezen bommes.. staat er gewoon netjes in.. ;)
 
Laatst bewerkt:
Een 3 x 230 Volt installatie komt in België nog wel voor, tussen de 3 fases meet je in een dergelijke installatie 230 volt. Tussen fase en nul 110 volt, alhoewel die nul vaak niet wordt gebruikt in dergelijke installatie.
3 x 400 volt is wat hier gebruikelijk is (NL) zoals je beschrijft tussen de 3 fases meet je dan 380/400 volt.

Dus volksmond:
krachtstroom NL is 3 x 400 volt net
Krachtstroom buitenland kan 3 x 230 volt zijn.

edit:
Ik neem trouwens aan dat je wel grond kabel hebt gebruikt..?? of op zijn minst afgeschermde kabel waarbij je de mantel aan aarde hebt gelegd..??
Dat miste ik nog ff in de uitleg.

edit 2:
|( wel lezen bommes.. staat er gewoon netjes in.. ;)
Als je 3 fases hebt en een nul dan heb je 3x230 volt
tussen 2 fase in meet je 230 volt maal wortel2 (1,73)= 400 volt
Dat je 110 volt op een fase hebt en 230 tussen 2 fases kan nooit.
 
Als je 3 fases hebt en een nul dan heb je 3x230 volt
tussen 2 fase in meet je 230 volt maal wortel2 (1,73)= 400 volt
Dat je 110 volt op een fase hebt en 230 tussen 2 fases kan nooit.

3 fases is 3x 230V ofwel 690 volt. Omdat de sinus van de wisselspanning tussen de fases 120 graden verschilt heb je nooit van alle fases op hetzelfde moment +230 volt. Anders zou je ook geen draaiveld hebben.

690 x wortel 3 = 400 volt.

bij 110 volt op een fase heb je een serieus en heel gevaarlijk probleem. Naar alle waarschijnlijkheid heb je dan een verschoven nul punt. Daarom moeten de fases maar nog belangrijker de nul in een installatie altijd goed vastgezet worden.

In de installaties welke wij maken wordt alles in en rond verdeelkasten en transformatoren dan ook op moment aangedraaid.
 
Laatst bewerkt:
Genoemd wordt de spanning tussen de fases dat is min of meer de afspraak.
Dus het gebruikelijke 400 krachtstroom net geeft je met een meting tussen de fases 400 volt op je volt meter.
En wordt in de volksmond als 3 x 400 volt net aangeduid.
Is daarbij (zoals gebruikelijk) een nul aanwezig dan wordt er soms wel gesproken over een 3 x 230/400 net.

Het nog voorkomende (in het buitenland) 230 kracht net geeft je met een zelfde meting 230 volt tussen de fases.
Je meet bij dat net ongeveer 127 volt tussen de fase en de nul.
Dit wordt een 3 x 230 volt net genoemd

Zoals jij het benaderd bennoem je de spanning tussen de fase en de nul, dat is niet gebruikelijk.
 
Laatst bewerkt:
Dubbel post:
Ik ben nog ff in mijn boeken gedoken...
Wanneer er gesproken wordt over "lijnspanning" benoem je de spanning gemeten tussen 2 fases dus bij ons gebruikelijk 400V lijnspanning.
Spreek je over de fase spanning dan benoem je de waarde tussen fase en nul, en dan heb je het over 230Volt fase spanning

~[edit]
Ik heb in België meerdere klanten die nog een 230 lijnspannings net hebben, dus 3 x 230 gemeten tussen de fase.
Bij een aantal is er ook nog een nul aanwezig, maar dat is uitzondering. Meeste zijn enkel 3 Fase en aarde aansluitingen. Tussen de 3 fases en de aarde meet je dan ongeveer 125/130 volt.
Dat heeft niets te maken met een zwevende nul.
 
Laatst bewerkt:
Ja dit klopt inderdaad in het buitenland kom je dit zo tegen. Maar in Nederland heb je bij 130 volt op een fase bij een 3 fase installatie een serieus probleem.

In hele oude installaties in met name Amsterdam had men vroeger ook 2 fases voor een groep en geen nul. Tussen deze fases stond dan 230 volt.

3x230/400 geeft volgens mij aan 3 spoelen, in ster aangesloten, 230 volt over de spoel en 400 volt tussen de spoelen. Oftewel 400 volt lijnspanning.
 
Als tussen 2 fases 230 volt meet heb je ruim 130 volt tussen fase en nul
690 volt x wortel 3 =1194 volt
Ik neem aan dat je bedoeld 690/wortel 3 dat is wel 400 volt.
 
Keurige "how to", maar ik wil er toch nog even een opmerking over maken.

Je hoofdzekeringen zijn 25A, de afgezekerde waarde in de groepenkast is 20A, en de WCD is een 32A. :?
Qua selectiviteit is dit niet helemaal juist.
Dit had eigenlijk een 16A krachtgroep moeten zijn met een 16A WCD.
Wat voor soort apparaat ga je aansluiten op deze WCD?

Ik kan me voorstellen in geval van brand veroorzaakt door jouw aangelegde WCD dat dit een lastig gevalletje gaat worden.
 
~
Keurige "how to", maar ik wil er toch nog even een opmerking over maken.

Je hoofdzekeringen zijn 25A, de afgezekerde waarde in de groepenkast is 20A, en de WCD is een 32A. :?
Qua selectiviteit is dit niet helemaal juist.
Dit had eigenlijk een 16A krachtgroep moeten zijn met een 16A WCD.
Wat voor soort apparaat ga je aansluiten op deze WCD?

Ik kan me voorstellen in geval van brand veroorzaakt door jouw aangelegde WCD dat dit een lastig gevalletje gaat worden.~


Verzekeringstechnisch bedoel ik.
 
\
Keurige "how to", maar ik wil er toch nog even een opmerking over maken.

Je hoofdzekeringen zijn 25A, de afgezekerde waarde in de groepenkast is 20A, en de WCD is een 32A. :?
Qua selectiviteit is dit niet helemaal juist.
Dit had eigenlijk een 16A krachtgroep moeten zijn met een 16A WCD.
Wat voor soort apparaat ga je aansluiten op deze WCD?

Ik kan me voorstellen in geval van brand veroorzaakt door jouw aangelegde WCD dat dit een lastig gevalletje gaat worden.\



Verzekeringstechnisch bedoel ik.
Ik ben geen elektricien maar wat is het risico als je een 32a wcd gebruikt die met 20 ampere is afgezekerd?
Andersom kan ik me wel iets bij voorstellen.
 
Laatst bewerkt door een moderator:
Het is volgens mij (volgens de NEN) zo geen probleem, anders om wel.
Neemt niet weg dat het "normaal" is dat er normaal een 20A zekeringsautomaat wordt gebruikt bij 16A WCD's, en een 35A voor 32Awcd's
 
Ik ben geen elektricien maar wat is het risico als je een 32a wcd gebruikt die met 20 ampere is afgezekerd?
Andersom kan ik me wel iets bij voorstellen.
De waarde van de CEE-form WCD bepaalt helemaal niets. Dat is alleen de stroom die de kontakten kunnen hebben. Dat de installatie afgezekerd is met 16 A bepaalt alles. De aderdoorsnede (4 mm2) laat zelfs een zekeringwaarde van 25 A toe, dus is een beetje overkill. Als het gedaan is vanwege de lengte van de kabel en evt. spanningsverlies is het begrijpelijk maar 2,5 mm 2 was voldoende geweest.
 
Terug
Bovenaan Onderaan