zelf krachtstroom / 3 fasen aanleggen..: 1 dag werk

[Brutus *Paso*]

Heren, in de afgelopen weken heb ik krachtstroom (3 fasen) aangelegd in m’n schuur. Aangezien informatie versnipperd is te vinden op het internet dacht ik eea op een rij te zetten inclusief de kosten. Voor de goede orde: ik ben geen elektricien, maar heb voldoende verstand om het degelijk geregeld te krijgen.

Eerst maar eens oriënteren. Wat is krachtstroom? In Jip en Janneke taal: drie keer 230V.. Kijk hiervoor naar http://nl.wikipedia.org/wiki/Fasedraad#Fasedraad en http://nl.wikipedia.org/wiki/Driefasenspanning.

Daarna maar eens gekeken wat ik hiervoor nodig heb. Wederom blij met de buurman.. hij heeft eenzelfde bouwjaar woning en een tijdje terug 3 fasen naar z’n schuur getrokken. Even bij hem in de meterkast gekeken en de type onderdelen genoteerd:

1. Hager SB440 – hoofdschakelaar 40A
2. Hager CFA440G – aardlekschakelaar 40A 0,3A (let op: dus niet 0,03A)
3. Hager MCN620E – automaat trage karakteristiek 20A

Vervolgens even surfen en de onderdelen besteld. Uiteraard ook gelijk de volgende onderdelen meegenomen:
1. Lege kast van Hager voor acht modules (blok aardlekschakelaar (4) en automaat 20A (4))
2. YMVK grondkabel 4 aderig 4mm2 (zegge: vier kwadraat). Een grondkabel heeft een aparte aardedraad in de mantel zitten.
3. Rubber kabel 5 aderig 4mm2
4. Stekker en Stopcontact 32A

Overigens had ik de rubberen kabel nodig om aan de machine te knopen die op 3 fasen draait. Aan deze rubberen kabel zet ik dan de 3 fasen stekker.

Onderstaande onderdelen besteld bij elektroprijsbreker.nl: (excl btw)

Onderstaande onderdelen bij klusspullen.nl: (incl btw)

Vervolgens heb ik bij een lokale elektrowinkel het volgende gehaald (circa 8 euro):
- Aardedraad 6mm2 voor in de meterkast circa 2m
- Bruine draad 6mm2 circa 2m
- Blauwe draad 6mm2 circa 2m
- Adereindhulzen voor aardedraad grondkabel

Gezamenlijk dus ongeveer 310 euro excl btw.

Ok, de spullen zijn binnen en hieronder de bestaande situatie:

Eerst maar eens de grondkabel onder de oprit door getrokken. Betekent tegels eruit, geul graven en een gat boren vanuit de meterkast naar buiten. Helaas heb ik geen bestaande pijp waar het doorheen kan. Overigens heb ik hier een betonboor 20mm diameter, circa 430mm lang voor gebruikt. Kabel van buiten naar binnen. Zorgen voor genoeg lengte om de boel netjes weg te kunnen werken. Kabel in de geul, schuin een gat boren vanuit de garage naar buiten en de rest van de kabel erin. Ik heb nog een lus in de grond gelegd voor wat lengte indien nodig. Wel heb ik gezorgd voor tussenruimte, dus niet de lus strak tegen elkaar in de grond gelegd.

Vervolgens het lege kastje van Hager gevuld met de nieuwe aardlekschakelaar en de automaat. Begonnen om de aardlekschakelaar te verbinden met de automaat. Er moeten drie bruine en één blauwe draad worden gebruikt. Begonnen met een bruine aan de linkerkant van de aardlek naar de linkerkant van de automaat (L1), vervolgens de tweede en de derde bruine draad (L2 en L3). Ten slotte van de rechterkant van de aardlek naar de rechterkant van de automaat de blauwe draad, ofwel de nul. Het kastje heb ik vervolgens in de meterkast geplaatst.

Nu de grondkabel hierop aangesloten. Zoals aangegeven is dit vier aderig, namelijk een bruine (L1), zwarte (L2), grijze (L3) en blauwe draad (Nul). Deze vier draden komen bovenop de automaat (MCN620E) te zitten. Bruin links, zwart op de tweede aansluiting, dan grijs en blauw uiterst rechts. De aardedraad zit in de mantel en komt vrij als de buitenkant van de kabel wordt verwijderd. Aardeeindhuls erop, krimpkous eromheen en aansluiten op een kroonsteen. Dit weer op een “normale” 6mm2 aardedraad en naar het blokje waar aardedraden op samenkomen.

Vervolgens in de schuur zo’n rode 3 fasen stopcontact op de muur gemonteerd. Wel weer even opletten dat de bruine/zwarte/grijze/blauwe draden in die volgorde worden gemonteerd. Staat duidelijk op de aansluitpunten, zie foto.

Alles was voorbereid en wachten totdat de monteur van het energiebedrijf er twee hoofdschakelaars naast komt zetten. Let wel, hiermee bedoel ik de schakelaars die in het verzegelde kastje zitten, dus niet de hoofdschakelaar waar ik zelf bij kan. Overigens moest ik dit nog vervangen. Tot op dit moment zat er nog een 1 fase hoofdschakelaar, zie foto bovenaan.

Ok, uurtje voordat de energieman voor de deur staat de 1 fase hoofdschakelaar eruit gehaald. Betaande rijtje automaten en aardlek opschuiven en 3 fase hoofdschakelaar ertussen gezet. De bestaande draden weer netjes terug, dus 1 bruine en 1 blauwe aan de onderkant (vanaf hoofdschakelaar energiebedrijf) en daarboven ook de bruine en blauwe draden terug. Hier zitten er meerdere op, zoals je bovenaan op de foto kunt zien.

Vervolgens vanuit het nieuwe kastje van de bovenkant van de aardlekschakelaar weer drie bruine en een blauwe draad (6mm2) doorgetrokken naar de nieuwe hoofdschakelaar. Voor wat betreft het aansluiten op de hoofdschakelaar heb ik deze er weer van links naar rechts (bovenaan) bij gestopt. Het extra kastje ziet er dan zo uit, rechts de aardlek die rechts de andere zekeringkast ingaat naar de hoofdschakelaar. Links de automaat met daarop gemonteerd de grondkabel:

Vervolgens is de energieman een uurtje bezig geweest om er twee hoofdschakelaars bij te zetten. In het verzegelde kastje, laten we maar zeggen. Hij heeft dit weer doorgetrokken naar de onderkant van “mijn” hoofdschakelaar (SB440) en klaar is klara.

Onder de streep heeft het me ongeveer een dag werk gekost, circa 500 euro aan onkosten en daarmee 3 x 25A geregeld. Betekent overigens dat er geen aanvullende kosten zijn. Indien je richting 3x 35A gaat betaal je al snel 50 euro per maand meer.

Wellicht dat jullie iets met dit verhaal kunnen.
Groet!

 

[Duke Nukem]

Wat ik me verder nog afvraag, als ik ooit nog eens meerdere contactdozen in de schuur wil hebben met een verdeeldoos er tussen, kan ik dan bijvoorbeeld 2 dozen op 1 krachtgroep aansluiten? Of moet ik er dan nog een krachtgroep met aardlek tussen zetten?

 

[bluemoon]

Ja gewoon met verdeeldoos.
Ik heb ook 3 krachtstroom contactdozen in de schuur, 1 voor de kolomboormachine, 1 voor de compressor en 1 voor het lasaparaat.
Die staan nooit allemaal tegelijk aan op vol vermogen dus dat wil wel/
Elke die stekker eruit trekken als je van apparaat wisselt is ook niks, die krachtstroom stekkers gaan al nooit zo lekker soepel in de contactdoos....

 

[Joep]

Ik regel nog wel een 16A B-kar krachtstroom automaat, ik wil het graag goed hebben. Ik ga er eigenlijk ook wel van uit dat de hoofdzekeringen bij mij ook automaten worden die je zonder het zegel te verbreken weer kunt resetten.Ik ben wel benieuwd wat je hier oorspronkelijk had getyped

Niks wat nog niet gezegd was

Dat ging over de selectiviteit en dat die 32A wcd wel gewoon mocht.

 

[Duke Nukem]

Ja gewoon met verdeeldoos.
Ik heb ook 3 krachtstroom contactdozen in de schuur, 1 voor de kolomboormachine, 1 voor de compressor en 1 voor het lasaparaat.
Die staan nooit allemaal tegelijk aan op vol vermogen dus dat wil wel/
Elke die stekker eruit trekken als je van apparaat wisselt is ook niks, die krachtstroom stekkers gaan al nooit zo lekker soepel in de contactdoos....

Top, misschien zet ik dan meteen al wel een extra contactdoos in de garage. Hebben de meeste apparaten op krachtstroom allemaal een 5-polige stekker?

 

[rendier1988]

Ik mis eigelijk nog een hoofd schakelaar op je huis groepen kast zeg maar. Dat is verplicht onder tussen.

Voor de rest ziet het er netjes uit alleen was ik zelf voor een 5x4 of een 5x6 naar het kastje in de schuur. Dan zou je daar namelijk een aantal verschillende groepen kunnen maken voor het aantal machines die je neemt.

Maarja als erkent elektro prutser wil ik dan ook voor me zelf net dat beetje extra.

 

[bluemoon]

Ik mis eigelijk nog een hoofd schakelaar op je huis groepen kast zeg maar. Dat is verplicht onder tussen.

De 3-fase hoofdafsluiter (4 polig 40A) zit in de bestaande meterkast (rechts onderin).

Lezen

alleen was ik zelf voor een 5x4 of een 5x6 naar het kastje in de schuur. Dan zou je daar namelijk een aantal verschillende groepen kunnen maken voor het aantal machines die je neemt.

Ik heb ook een 5x4 naar de schuur, maar dat is meer voor de langere afstand en "baat het niet dan schaadt het niet"
Die kabel moet je dan weer niet gebruiken om verschillende groepen in de schuur te maken, dan komt de aloude selectiviteit weer om de hoek kijken
Als erkend elektro prutser zou jij dat moeten weten

 

[Duke Nukem]

Hmm oke, ik dacht dat de 3 fase hoofdafsluiter afdoende zou zijn aangezien de installatie (dus 220v en 380v) helemaal spanningsloos is als de hoofdafsluiter afgezet is. Of is dat jouw eigen kleine beetje extra nen1010 regelgeving?

 

[bluemoon]

Dat is ook afdoende, waar jij hoofdafsluiter typt bedoel je natuurlijk hoofdschakelaar.

 

[Duke Nukem]

Ja precies, hoofdafsluiter = hoofdschakelaar. Het zou natuurlijk alsnog kunnen, zodat je afzonderlijk je 220v of je 380v installatie spanningsloos kan maken. Maar dat is wel een beetje overdone.

Is het overigens ook beter om een extra aardlekautomaat in de 220 kast te zitten en de groepen te vedelen over 3 aardleks, zodat alle 3 de fases ook gebruikt worden door de 220v installatie? Of maakt dat niet uit?

 

[fireblade65]

Zoals het nu zit, wordt de hele installatie over 1 fase gevoed.
Zodra de 400V voeding gerealiseerd is, dan kun je beter de 2 aardlekschakelaars een aparte fase geven. Nog mooier is idd 3 fases verdelen over 3 aardlekschakelaars, maar gaat onnodig geld kosten. Je mag immers 4 automaten achter 1 aardlekschakelaar beveiligen. Verder vindt Essent Nuon het beter als je je installatie over 3 fases belast, dan wordt het net beter belast over de 3 fases.

 

[kevin gsx-r750]

Je mag even zwaar afzekeren als wat je leverancier aanlevert in een huisinstallatie....

Of het verstandig is is een tweede,maar het mag dus wel.

 

[Duke Nukem]

Misschien dat ik die aardlekautomaat tegelijk bestel met de 16a krachtautomaat, dat ga ik nog even bekijken. Ik las in het topic van Martell dat als je 1 fase niet gebruikt voor de 220, je dat ook vermogen kost, klopt dat?

Iniedergeval morgen de contactdoos er aan en dan een afspraak maken met de energiemaatschappij!

 

[fireblade65]

Misschien dat ik die aardlekautomaat tegelijk bestel met de 16a krachtautomaat, dat ga ik nog even bekijken. Ik las in het topic van Martell dat als je 1 fase niet gebruikt voor de 220, je dat ook vermogen kost, klopt dat?

Iniedergeval morgen de contactdoos er aan en dan een afspraak maken met de energiemaatschappij!

Ik begrijp niet wat je hier mee bedoelt?

 

[rendier1988]

Lezen Ik heb ook een 5x4 naar de schuur, maar dat is meer voor de langere afstand en "baat het niet dan schaadt het niet"
Die kabel moet je dan weer niet gebruiken om verschillende groepen in de schuur te maken, dan komt de aloude selectiviteit weer om de hoek kijken
Als erkend elektro prutser zou jij dat moeten weten

Als ik zo de foto bekijk gaat het nu vanaf de hoofschakelaar direct naar de 3F aardlek.
Dit moet dan nog gemaakt worden naar de verdeel blokjes waar nu de meter op binnen komt.
Kan natuurlijk dan zit je alleen weer dat je geen 2 aders met vaste kern onder 1 klem mag hebben.


Selectief moet je idd ook aan voldoen dan is een las doos misschien wel betere oplossing.

 

[Duke Nukem]

Ik begrijp niet wat je hier mee bedoelt?

Ik doelde op de reactie van zx7-Arnold, zie:

ZX7-aRnold in "Krachtstroom en kosten: valt erg mee!!!"

waar gebruik je die 3 fase aardlek voor dan (is het een aardlekautomaat of aardlekschakelaar?) Krijg je in de schuur enkel een wandcontactdoos of ook een soort verdeler? Gezien de dunne kabel reken ik op een wcd

Voor de energieleverancier moet je een redelijk gelijkmatige fasebelasting hebben. Zoals het nu zit (of gaat worden zoals ik het kan zien ) heb je:

- 1x 3 fase hoofdschakelaar voor deze kast (das goed) als het maar minimaal hetzelfde aantal ampere aankan dan je hoofdzekering, maar liefst nog een stap hoger
- 1x 3 fase automaat voor de kabel naar je schuur + 3 fase aardlek beveiliging.
- 2x 4 groepen achter een 1 fase aardlek. Dat is wat minder. Deze moeten over de 3 fasen verdeeld worden. Ook voor je eigen 230V installatie is dat beter (meer vermogen)

Als ik zo de foto bekijk gaat het nu vanaf de hoofschakelaar direct naar de 3F aardlek.
Dit moet dan nog gemaakt worden naar de verdeel blokjes waar nu de meter op binnen komt.
Kan natuurlijk dan zit je alleen weer dat je geen 2 aders met vaste kern onder 1 klem mag hebben.


Selectief moet je idd ook aan voldoen dan is een las doos misschien wel betere oplossing.

Ik begrijp niet helemaal wat je bedoeld met de blokjes. Ik begrijp dat je dus niet 2 draden aan de bovenkant van de hoofdschakelaar achten 1 klem mag zetten, kan je dat misschien met adereindhulzen doen? Hoe gebeurd dat normaliter?

 

[jaap43]

Fabrikanten van verdeelinstallaties maken het wel mogelijk om 2 vaste kernen in één klem te monteren, door deze links en rechts van de schroef te steken en vast te drukken met een dakvormige drukplaat.

 

[fireblade65]

Ik doelde op de reactie van zx7-Arnold, zie:

ZX7-aRnold in "Krachtstroom en kosten: valt erg mee!!!"Ik begrijp niet helemaal wat je bedoeld met de blokjes. Ik begrijp dat je dus niet 2 draden aan de bovenkant van de hoofdschakelaar achten 1 klem mag zetten, kan je dat misschien met adereindhulzen doen? Hoe gebeurd dat normaliter?

OK, ja ik begrijp wat er nu mee bedoelt wordt.
Voor wat betreft 2 draden onder 1 aansluiting steken is volgens mij toegestaan, mits de draden dezelfde doorsnede hebben. Als dit niet meer toegestaan is dan is dit een nieuwtje voor mij.

 

[Djoost]

OK, ja ik begrijp wat er nu mee bedoelt wordt.
Voor wat betreft 2 draden onder 1 aansluiting steken is volgens mij toegestaan, mits de draden dezelfde doorsnede hebben. Als dit niet meer toegestaan is dan is dit een nieuwtje voor mij.

Ik heb het vandeweek nog voor een collega uitgeplozen. Uiteindelijk vond ik dit stukje wat het het beste omschreef;

Een belangrijke opmerking die in het voorschrift wordt gemaakt, betreft het aantal draden dat onder één klem mag worden gemonteerd. Het voorschrift stelt dat, in het algemeen, er slechts één geleider op een aansluitklem behoort te worden aangesloten. Het aansluiten van twee of meer geleiders op één aansluitklem is uitsluitend toegelaten wanneer de aansluitklemmen daarvoor zijn ontworpen.

Exact wat Jaap al stelt dus. Mits je een klem hebt in de "dakvorm", ontworpen voor 2 of meer aders, mag het dus.

 

[rendier1988]

En volgens mij heeft eaton dit niet dan zul je het met soepel moeten doen en dan 2 voudige adereind hulsen gebruiken dan mag het gewoon.

In de ideale situatie krijg je straks dit.

Vanaf. Meter naar de hoofd schakelaar
Hoofdschakelaar naar de diverse aardlekschakelaars.

 

[Duke Nukem]

Het is niet helemaal duidelijk te zien op de foto's, maar volgens mij zijn de klemmen wel van het 'dak' type. Zowel de 400v hoofdschakelaar als de oude bestaande 230v aardlekautomaten. Het enige waar dus een dubbele draad in komt zijn van de 1e twee fases en een nul naar de twee 220v aardleks en dat wordt weer 6mm2 draad. Lijkt me geen probleem dus. Ik denk dat ik de nul wel op zo'n verdeelblokje aansluit, anders komen er 3 blauwe 6mm2 nul draden in de bovenkant van de hoofdafsluiter, dat is wat overdreven.

 

[rendier1988]

Nee helaas is dit C klem type.

 

[Duke Nukem]

Oke, maar ik kan het dus wel met adereindhulzen doen?

 

[Duke Nukem]

Weet iemand trouwens wat er meer gebruikt wordt op machines (i.v.m. stekker en wandcontactdoos keuze), 4- of 5-polige stekkers?

 

[bluemoon]

5 polig
4 polig zie je bijna nergens meer, is ook logisch want bij de oude 4polige CEE ontbreekt de nul.

Vroeger kwam ik voor mijn werk wel eens in verschillende fabrieken voor klussen, heel soms hadden ze dan nog 4 polig CEE, we hadden altijd wel een verloopkabel hiervoor in de bus.

Maar als je een 400V machine hebt die ook 230V gebruikt (waar je dus de nul voor nodig hebt) dan kun je daar niks mee.
Watergekoelde lasapparaten hebben bijvoorbeeld een simpel waterpompje op 230V om het water rond te pompen.
Mijn kolomboormachine in de schuur heeft een ingebouwde lamp voor de verlichting op de boortafel, dat werkt ook niet zonder nul.

 

[fireblade65]

Oke, maar ik kan het dus wel met adereindhulzen doen?

Ja, dan wel met soepele aders, maar dat had je wel begrepen denk ik.

5 polige CEE's worden vaak toegepast als er een nul nodig is.(wat bleumoon al schreef)

Laatst nog bij iemand thuis een warmtepomp aangesloten, deze had dan weer een 4 polige CEE nodig. Het is afhankelijk van de toepassing wat voor CEE je gaat monteren.
Voor een 3 fase motor is er geen nul nodig.