Welke draaddikte ?

[sopi]

Voor een project ga ik van een enkele H4 lamp naar een dubbele H4 lamp. Omdat de bestaande koplamp bedrading waarschijnlijk onderbemeten is zal ik dit doen via 2 maak-relais.

Relais 1 voor het dimlicht
(86) - van bestaande dimlichtbedrading
(30) - van accu
(85) - naar aarde
(87) - naar beide H4-pootjes dimlicht

Relais 2 voor het grootlicht
(86) van bestaande grootlicht bedrading
(30) van accu
(85) naar aarde
(87) naar beide H4-pootjes grootlicht

Als ik uit ga van I=P/U kom ik voor;
dimlicht op I=55/12 = 4,5*2 = 9A
grootlicht op I=60/12 = 5*2 = 10A

Nou weet ik dat een draaiende motor meer levert als 12v maar dan zal de stroomsterkte ook afnemen. Een slechte accu zal minder leveren als 12v en dan zal de stroomsterkte toenemen.

Kan ik op basis van deze gegevens (reken met 10V-15V) veilig uitgaan van de volgende draaddiktes

(86) is bestaand en hoef ik niets aan te doen, dient alleen voor het schakelen van het relais (lage stroomsterkte)
(30) 1 mm2 volgens rda is dit voldoende voor een nominale stroomsterkte van 16,5A
(85) 1 mm2 moet immers niet zo dikte zijn als (30) zo ook de aarde van de nieuwe H4 stekkers
(87) 0,75 mm2 volgens rda is dit voldoende voor een nominale stroomstrekte van 14A

Ik weet dat de afstanden eigenlijk ook een variabele zijn in het bepalen van de draaddiktes maar (dit is een aanname) dit is te verwaarloze over de korte afstanden bij een motor.

extra info
(30) zal ook van een zekering voorzien moeten worden, 10A zal niet toereikend zijn dus moet ik kiezen voor 15A. (86) zal gewoon via de bestaande 10A zekering lopen.

Nadeel zal zijn dat op (30) ten alle tijde spanning zal staan, ik twijfel nog of ik (30) vanaf een contact-geschakelde punt zal trekken (contactslot bijvoorbeeld)

Graag jullie input over het geheel.

 

[fishman]

Jouw originele bedrading trekt de extra lamp wel. Het enige waar ik me zorgen over zou maken zijn de contacten van de schakelaar. Relais is voldoende.

 

[boutje]

Hier wat richtwaardes voor montage snoer en bijhorende stromen:

0,75mm² 6A
1 mm² 10A
1,5 mm² 16A
2,5 mm² 20A
4 mm² 25A

 

[tuxracer]

Ik zou zo niet precies weten welke draaddiktes je nodig hebt, maar 0.75 of 1.00 lijkt me wel dik genoeg. Ik heb nog wel commentaar hierop:

Nou weet ik dat een draaiende motor meer levert als 12v maar dan zal de stroomsterkte ook afnemen. Een slechte accu zal minder leveren als 12v en dan zal de stroomsterkte toenemen.

Dat is namelijk niet zo Als de spanning toeneemt zal de stroom ook toenemen, en dus ook het vermogen van de lampen. Misschien niet helemaal evenredig met de spanning omdat de weerstand van de gloeidraden wat zal toenemen met de temperatuur, maar de stroom zal zeker niet afnemen.

 

[willem1940]

6qmm snoertje koop je in enige kleuren "van de rol" in auto-accessoires-shops; lekker stevig, vooral als je knijpstekkertjes gebruikt en soldeert ook makkelijker dan dat griezelig dunne poppenkamer-spul.

Toch dun en soepel genoeg, ik gebruikte het ook op mijn bromfietsjes.

Met heel dunne draadjes en een trage zekering heb je anders kans dat van een dun snoertje de isolatie al smelt als er eens iets niet helemaal gaat zoals het hoort.

 

[Bitacticus marginales]

Hier wat richtwaardes voor montage snoer en bijhorende stromen:

0,75mm² 6A
1 mm² 10A
1,5 mm² 16A
2,5 mm² 20A
4 mm² 25A

Tsja..............wat wil je nog meer.......volgens mij het (enig) goede/juiste advies........

 

[willem1940]

Tsja..............wat wil je nog meer.......volgens mij het (enig) goede/juiste advies........

Hehe; ja, als je zekerheid wilt dat je snoertjes niet te koud worden .....

 

[jaap43]

Tsja..............wat wil je nog meer.......volgens mij het (enig) goede/juiste advies........

AAnvulling hierop:

Die waarden voor de stroom zijn in vrijliggende toestand. Bij meerdere draden bij elkaar en dan omwikkeld met tape moet een kleine reductie toegepast worden, ca, 0,8, om het veilig te houden.

Reden: in een draadboom kan een draad zijn warmte moeilijker kwijt.

 

[tuxracer]

Hehe; ja, als je zekerheid wilt dat je snoertjes niet te koud worden .....

Die 'richtwaardes' zijn echt wel dik genoeg. Ik vermoed dat het gaat om normen voor huisinstallaties, dat praat je over meerdere draden in buis, en is zwaar overgedimensioneerd. Op de motor heb je meerdere draden omwikkeld met tape, maar het zit dan wel weer in de buitenlucht en niet ingekast o.i.d. 6 mm² is al dikker dan startkabels van de gamma

 

[willem1940]

AAnvulling hierop:

Die waarden voor de stroom zijn in vrijliggende toestand. Bij meerdere draden bij elkaar en dan omwikkeld met tape moet een kleine reductie toegepast worden, ca, 0,8, om het veilig te houden.

Reden: in een draadboom kan een draad zijn warmte moeilijker kwijt.

Hoe bereken je die "reductie"? Bekijk eerst die reeks eens, voor steeds kleinere stroomtoename moet naar verhouding veel zwaardere kabel gebruikt worden.

Bovendien heb je bij laagspanningsnet en relatief grote stromen veel meer hinder van een verlies van 1 Volt dan op lichtnet thuis.

Overstartkabels zijn best flink dik, ook die uit de Gamma.

50qmm is qua diameter slechts ruim 4x zo dik als 2,5qmm, erg bedrieglijk voor het oog.

Vooral op "enigszins" soms trillende/schokkende beweegtuigen redeneer ik voor snoertjes graag "zo dik als redelijk/passend verwerkbaar".

 

[tuxracer]

Bovendien heb je bij laagspanningsnet en relatief grote stromen veel meer hinder van een verlies van 1 Volt dan op lichtnet thuis.

Bij 1 mm² is de weerstand 0.0172 Ohm per meter draad.
Bij 10 Ampere dus een spanningsverlies van maar 0.172 Volt, oftewel 1,43%.
De warmteontwikkeling in de draad bij 10 A is 1,72 W per meter draad, dus met de temperatuurverhoging zal het ook wel meevallen.

Overstartkabels zijn best flink dik, ook die uit de Gamma.

Ja, klopt. De isolatielaag is inderdaad erg dik
Je mag blij zijn als er 4 mm² koper in zit...

Vooral op "enigszins" soms trillende/schokkende beweegtuigen redeneer ik voor snoertjes graag "zo dik als redelijk/passend verwerkbaar".

Op zich niets mis mee natuurlijk, dikker is altijd beter.
Laat TS minimaal 1,5 mm² nemen, dan zit ie in ieder geval aan de veilige kant.

 

[sopi]

Hetgeen ik van electro weet is door logische nadenken en het toepassen van alle informatie die beschikbaar is. Maar ook op het net staat er veel wat niet altijd waar hoeft te zijn. ik ben uitgegaan van het eerste tabel op deze pagina.

Na alle adviezen hier, weet ik het helemaal niet meer. Weet iemand hier welke diktes er in de kabelbomen van een CBR worden gebruikt, dan heb ik in ieder geval een idee en vergelijkingsmateriaal

 

[Anoniempje327]

Bij 1 mm² is de weerstand 0.0172 Ohm per meter draad.
Bij 10 Ampere dus een spanningsverlies van maar 0.172 Volt, oftewel 1,43%.
De warmteontwikkeling in de draad bij 10 A is 1,72 W per meter draad, dus met de temperatuurverhoging zal het ook wel meevallen.Ja, klopt. De isolatielaag is inderdaad erg dik
Je mag blij zijn als er 4 mm² koper in zit...Op zich niets mis mee natuurlijk, dikker is altijd beter.
Laat TS minimaal 1,5 mm² nemen, dan zit ie in ieder geval aan de veilige kant.

Volgens de tabel is 1meter 1mm2 0.185 ohm.
Bij 10 amp. is dat toch een spanning van 1.85 volt per meter.
Je zit er ruim een factor 10 naast

 

[willem1940]

Bij 1 mm² is de weerstand 0.0172 Ohm per meter draad.
Bij 10 Ampere dus een spanningsverlies van maar 0.172 Volt, oftewel 1,43%.
De warmteontwikkeling in de draad bij 10 A is 1,72 W per meter draad, dus met de temperatuurverhoging zal het ook wel meevallen.Ja, klopt. De isolatielaag is inderdaad erg dik
Je mag blij zijn als er 4 mm² koper in zit...Op zich niets mis mee natuurlijk, dikker is altijd beter.
Laat TS minimaal 1,5 mm² nemen, dan zit ie in ieder geval aan de veilige kant.

Ik kocht kort geleden zeer goedkoop overstartkabels 3,5 meter lang in Duitse Aldi.

TÜV keurmerk, Otto 5500cc, Diesel 3000cc, kernen 25qmm.

 

[tuxracer]

Volgens de tabel is 1meter 1mm2 0.185 ohm.
Bij 10 amp. is dat toch een spanning van 1.85 volt per meter.
Je zit er ruim een factor 10 naast

Volgens deze tabel ?

Daarin staat 18.5 Ohm/Km, en dat is dus 0.0185 Ohm per meter.
Verder klopt die tabel niet, want het is 0.0172, niet 0.0185

 

[Hans50]

Volgens de tabel is 1meter 1mm2 0.185 ohm.
Bij 10 amp. is dat toch een spanning van 1.85 volt per meter.
Je zit er ruim een factor 10 naast

Als ik de tabel lees staat er 18,5 ohm per km. Dit is toch zeker 0.0185 ohm per meter...


(zover was tuxracer dus ook al)

 

[too]

en om het even nog onduifelijker te maken stroom die gebruikt gaat worden is niet belangrijk in het berekeenvan de draad diameter. het enige wat belangrijk is is de zekering die er voor zit. en voor een 15A zou ik zeker niet kleiner gaan als 1,5 maar waarschijnlijk 2,5. en met die 2,5mm2 zou je ook een 20A zekering kunnen zetten en dan hoef je maar 1 voedingdraad te trekken naar de 2 relais. meestal schakeld namelijk het dimlicht uit bij het inschakelen van het groodlicht. alleen bij seinen branden ze even allebij en zolang je dat niet langdurig doet blijft die 20A zekering best wel heel.

 

[tuxracer]

en om het even nog onduifelijker te maken stroom die gebruikt gaat worden is niet belangrijk in het berekeenvan de draad diameter. het enige wat belangrijk is is de zekering die er voor zit. en voor een 15A zou ik zeker niet kleiner gaan als 1,5 maar waarschijnlijk 2,5. en met die 2,5mm2 zou je ook een 20A zekering kunnen zetten en dan hoef je maar 1 voedingdraad te trekken naar de 2 relais. meestal schakeld namelijk het dimlicht uit bij het inschakelen van het groodlicht. alleen bij seinen branden ze even allebij en zolang je dat niet langdurig doet blijft die 20A zekering best wel heel.

Goed idee, ga uit van de zekeringen. Vanaf de accu met een draad en 20A zekering naar de beide relais met 2.5 mm². Vanaf de relais met 1.5 mm² naar de lampen. Als je die draaddiktes ziet en vergelijkt met wat er verder op je motor zit geloof je wel dat het dik genoeg is...

 

[sopi]

Een enkele draad om beide relais mee te voeden had ik nog niet aan gedacht, slim. Met de adviezen tot nu toe, ben ik geneigd om too en tuxracer te volgen.

Iets anders, de aarde draad van het relais af die hoeft toch niet 2,5 mm2 te zijn die kan ik toch ook 1,5mm2 nemen ?

 

[willem1940]

Een enkele draad om beide relais mee te voeden had ik nog niet aan gedacht, slim. Met de adviezen tot nu toe, ben ik geneigd om too en tuxracer te volgen.

Iets anders, de aarde draad van het relais af die hoeft toch niet 2,5 mm2 te zijn die kan ik toch ook 1,5mm2 nemen ?

Ligt eraan; als die "aarde" draad zonder dat er nog iets op wordt doorverbonden direct op min-accu staat dan loopt er een verwaarloosbaar stroompje door en is 1,5qmm al dikke luxe.

Alles wat telt is welke stromen (Ampères) er WERKELIJK door iets lopen. Anderzijds, je bent eens aan het sleutelen en beweegt een schroevedraaier ofzoiets ietsjes onhandig, maakt contact tussen een op 30A gezekerd pluspunt en dat zielige "aarde"-draadje .... dan zie/ruik je meestal aan het rookwolkje dat je daar een nieuw draadje voor moet gaan leggen, terwijl rustigjesaan ook de zekering het begeeft.

 

[Anoniempje327]

Volgens deze tabel ?

Daarin staat 18.5 Ohm/Km, en dat is dus 0.0185 Ohm per meter.
Verder klopt die tabel niet, want het is 0.0172, niet 0.0185

Je hebt gelijk.
Iets te snel eroverheen gekeken

 

[Oude Brikker]

ha, ha, er zijn altijd mensen die denken " Ooo, het is maar 12 volt, dus dan hoeven de draden niet zo dik te zijn"
Er zijn maar weinig mensen die het echt snappen en dat zijn dan ook meestal zij die er beroepshalve iets mee doen.



Dit komt in de buurt, zoals gepost door Boutje:

Hier wat richtwaardes voor montage snoer en bijhorende stromen:

0,75mm² 6A
1 mm² 10A
1,5 mm² 16A
2,5 mm² 20A
4 mm² 25A

Echter deze stroomwaarden zijn echt het maximale wat je er continu doorheen kan sturen.
Je moet ze zien als de maximale waarden van de zekering die ervoor mag zitten.
En dat is meestal een veel hogere waarde dan de stroomsterkte die bij een individueel dingetje, zoals een lamp, hoort.

Over het algemeen is de bedrading in motordraadbomen (maar ook in die van bijv. auto's) veel te dun gekozen,
Bij een botte kortsluiting overleeft zo'n dun draad het het misschien nog, achter zo'n dikke zekering, die er meestal voor zit.
Bij een halfbakken sluiting (schuurplekjes langs het frame bijv.) zijn die dunne draadjes kansloos; ze worden veel te heet, de isolatie smelt en voor je het weet is de draadboom "uitgefikt".

Tel daarbij het spanningsverlies dat optreedt als je forse stromen door dunne draadjes stuurt.
In een draadboom bestaat het circuit van bijv. een lampje al gauw uit relatief lange dradenen dan blijft er niet zo veel over van je 12 volt (om van 6 volt maar niet te spreken).

De keuze voor wat dikker draad, ipv het apenhaar dat meestal gebruikt wordt is dan al gauw gemaakt......

Zoals Willem 1940 zegt:

Met heel dunne draadjes en een trage zekering heb je anders kans dat van een dun snoertje de isolatie al smelt als er eens iets niet helemaal gaat zoals het hoort.

En:

Hehe; ja, als je zekerheid wilt dat je snoertjes niet te koud worden .....

 

[Zadelpijn]

Als ik de tabel lees staat er 18,5 ohm per km. Dit is toch zeker 0.0185 ohm per meter...


(zover was tuxracer dus ook al)

De soortelijke weerstand van koper is 17.2 milli-Ohm x m/mm².
http://osbexact.nl/pages/586/BKGT_Soortelijke_weerstand.html
Dus een draad van 1 meter met een oppervlakte van 1 mm² heeft een weerstand van 17.2 mΩ (0.0172 Ω).

 

[too]

niet na het relais terug gaan naar 1,5 als je 20A zekering gebruikt. de zekerimg is nog steets het zelfde en dus de draaddikte ook. de massa draad van de lamp kan je wel weer dunner maken omdat hier geen kortsluit risico in zit maar ze moeten dan wel weer toereikend zijn om de stroom van de lampen aan te kunnen. maar als je tog bezig bend met 2,5 waarom dan stoppen voordat je bij het frame bent. de massa draad van het relais kan dan weer lekker klein zijn want daar lopen maar miliamperes door.

 

[sopi]

niet na het relais terug gaan naar 1,5 als je 20A zekering gebruikt. de zekerimg is nog steets het zelfde en dus de draaddikte ook. de massa draad van de lamp kan je wel weer dunner maken omdat hier geen kortsluit risico in zit maar ze moeten dan wel weer toereikend zijn om de stroom van de lampen aan te kunnen. maar als je tog bezig bend met 2,5 waarom dan stoppen voordat je bij het frame bent. de massa draad van het relais kan dan weer lekker klein zijn want daar lopen maar miliamperes door.

Ik bedoel inderdaad de massa draad van het relais, die kan toch 1,5mm2 zijn.

Dus als ik het goed begrepen heb;
(86) zijn bestaande draden dus doe ik niets aan (signaaldraad/stuurdraad)
(30) voeding van de beide relais 2,5mm2
(85) massa/aarde van de beide relais 1,5mm2 (beide een eigen draad, niet doorverbonden)
(87) voeding naar H4 lampjes 2,5mm2

ps Is het makkelijker om advies te geven als ik er een tekening bij maak?